O‘zbekiston respublikasi navoiy kon-metallurgiya kombinati davlat korxonasi navoiy davlat konchilik instituti

Nominal  ish  xaqi
  -  xodimning  ma’lum  bir  vaqt  mobaynida  bajargan  mehnati  uchun 
xisoblangan va to‘langan ish xaqidir. 
Real ish xaqi
 - nominal ish xaqiga sotib olish mumkin bo‘lgan tovar va xizmatlar miqdori: 
real ish xaqi - nominal ish xaqining "iste’mol qobiliyati"dir. 
     Korxonalarda  ish  xaqi  soxasidagi  siyosatni  ishlab  chiqish  va  uni  tashkil  etishda 
kuyidagi tamoyillarni inobatga olish zarur: 
" 
adolatlilik, ya’ni bir xil mehnat uchun bir xil xaq to‘lash; 
" 
bajarilayotgan ishning murakkabligi va mehnat malakasi darajasini xisobga olish; 
" 
mehnatning zararli sharoitlari va og‘ir jismoniy mehnatni xisobga olish; 
" 
sifatli, sidkidildan mehnat qilishni rag‘batlantirish, yo‘l ko‘yilgan yo‘kotishlar yoki 
o‘z majburiyatlariga mas’uliyatsiz yondashishni moddiy jazolash; 
" 
mehnat  unumdorligi  sur’atini  o‘rtacha  ish  xaqining  o‘sish  sur’atlariga  nisbatan 
tezrok o‘stirish; 
" 
ish xaqi miqdorini inflyasiya sur’atlariga mos ravishda muvofiklashtirish; 
" 
mehnatga  xaq  to‘lashning  korxona  extiyojlariga  to‘liq  javob  beruvchi  ilg‘or  shakl 
va   tizimlarini ko‘llash. 
Mehnatga xaq to‘lashning ishbay va vaqtbay usullari mavjud. 
Mehnatga  ishbay  xaq  to‘lash  ishlab  chikarilgan  maxsulot  (bajarilgan  ish,  ko‘rsatilgan 
xizmat) uchun to‘lanadigan xaqni anglatadi. 
Korxonalarda fakat ishbay emas, balki ishbay - mukofotli xaq to‘lashdan foydalaniladi. 
Mehnatga ishbay
 - mukofotli xaq to‘lashda ishchi bajargan ishiga xaq olishdan tashkari, 
mukofotga  xam  ega  bo‘ladi.  Mukofot  asosan  ma’lum  bir  ko‘rsatkichlarga  erishish  - 
maxsulot  ishlab  chiqarish  rejasini  bajarish,  maxsulot  sifatini  oshirish,  xomashyo  va 
materiallarni tejash va shu kabilar uchun beriladi.