O‘zbekiston respublikasi navoiy kon-metallurgiya kombinati davlat korxonasi navoiy davlat konchilik instituti

Mutanosibik  tamoyili
.  Ishlab  chiqarish  jarayonlarining  mutanosibligi  shuni 
bildiradiki,  bunda  xamma  ishlab  chiqarish  bo‘limlari  (asosiy  va  yordamchi  sexlar,  bu 
sexlar  ichidagi  uchastka  va  liniyalar,  uskunalar  guruhi  va  ish  joyi)ning  ishlash  qobiliyati 
(vaqt birligi ichida mehnat unumdorligining nisbati) bir-biriga o‘zaro aniq mos keladi.  
Paralellik tamoyili
. Bu tamoyilning mohiyati ishlab chiqarish jarayonining bir necha 
ayrim qismlarini bir paytda bajarishdan iborat, ya’ni maxsulot tayyorlash bo‘yicha amalga 
oshiriladigan ish keng ko‘lamda tashkil kilinadi. 
Bir  tekis,  ketma-ket  yo‘nalish  tamoyilini  ko‘llash  ishlab  chiqarish  jarayonini  tashkil 
kilayotganda  mehnat  predmetlari  ishlab  chiqarish  jarayonlarining  xamma  bosqichlaridan 
va  barcha  operatsiyalaridan  eng  kiska  yo‘l  bilan  o‘tishini  aniqlashga  yordam  beradi 
(xomashyo  va  materiallarning  kelib  tushishidan  tortib  to  tayyor  maxsulot  bo‘lib 
chiqqungacha  va  bu  maxsulotlarni  iste’molchiga  etkazib  bergunga  kadar).  Bir  tekis, 
ketma-ket  yo‘nalishga  erishish  uchun  sex  maydonida  apparat  va  uskunalarni  oqilona 
joylashtirish  lozim,  bundan  tashkari  asosiy  va  yordamchi  sexlarni  zavod  xududida  to‘g‘ri 
joylashtirish  asosida  xomashyo  va  materiallarning  karshi  xarakatiga  va  qaytishiga  yo‘l 
ko‘ymaslik kerak. 
Uzluksizlik  tamoyili  deganda,  ishlab  chiqarish  jaryonida  rejasiz  to‘xtash,  tanaffus 
bo‘lmasligi, ya’ni uzluksiz ishlash tushuniladi. 
Bir  me’yoriyilik  tamoyili    o‘zaro  bog‘liq  bo‘lgan  ishlab  chiqarish  bo‘limlari,  bir  xil 
oralikdagi  ish  vaqtida  berilgan  dasturga  asosan  bir  xil  xajmdagi  ishning  bajarilishi  bilan 
tavsiflanadi.