Biznes boshqaruv asoslari

Mahsulotlarni narxlash va taqsimlash 
Maqsadlar:  
1.
 
Mahsulotning sotuv narxi qanday hisoblanishini muhokama qiling. 
2.
 
Taqsimlashning bevsita va bilvosita kanallarini farqlang. 
Asosiy tushunchalar 
Narx 245 
Taqsimlash 246 
Kanal aʻzolari 247 
Chakana sotuvchi 247 
Real  hayotga diqqat eʻtiborni qaratish 
Maks  oʻzining  yozgi  ishini  mahalliy  kemachilar  terminalida  boshlayotgan  edi.  Uning  yangi 
boshligʻi Jon uning vazifalarini tushuntirib berdi. “Biz koʻp kompaniyalarga onlaynda mahsulot 
xarid  qilish  uchun  beradigan  buyurtmalarini  toʻldirishgi  yordam  beramiz.  Agar  mahsulot 
isteʻmolchi  istagan  vaqt  va  joyga  mahsulotni  yetkazib  berilmasa,  agar  u  tashish  vaqtida 
zararlangan boʻlsa. Yoki tashish narxi xaridor  hohlaganidan  yuqoriroq boʻlsa bu kompaniyalar 
oʻzlarining kelgusi xaridorlarini yoʻqotadi.” 
Maks: “Men mahsulotni onlayn orqali olayotganimda ularning tashilishini kuzatib tura olaman”,  
dedi. Jon : “ Biz hamma narsani kuzatib turamiz. Biz mahsulot omborda qancha qolib ketganligi, 
qancha vaqt olib turilgani, tasimot vatida necha mahsulotning necha foizi zaralangani va boshqa 
bir necha narsalar haqida maʻumotlar  yozib  boramiz.  Biz shu izohlarimizga  qarab muhokama 
qilishadi. Maqsad1. Mahsulotning sotuv narxi qanday hisoblanishini muhokama qiling. 
Qiymat va narx 
Siz biror maxsulot xarid kilmokchi boʻlsangiz, nima toʻlashni kanday aniklaysiz? Siz har doim 
sotuvchi  tomonidan  belgilangan  narxni  toʻlaysizmi?  Siz  bir  qancha  kompaniyalarning  narxini 
solishtirib, eng past narxni topishga urinasizmi? Siz aniq summani toʻlash uchun   kancha pulingiz 
borligini  hisoblaysizmi,?  Sizni  sotuvchi  foyda  olish,  bu  foyda  past  yoki  yukori  ekanligi  haqida 
oʻylaysizmi? Xaridorlar, odatda eng past narxni toʻlashga harakat qilishadi, sotuvchilar esa imkoni 
boricha  eng  baland  narxni  olishga  harakat  qiladilar.Maxsulotga  eng  yaxshi  narxni  aniqlash 
(belgilash)  bu  eng  qiyin  marketing  jarayonidir.Narx  kelib  chiqishining  omillari.Koʻp  omillar 
adolatli narx yechimi tomonga oʻtadi.Siz uchun maʻqul boʻlgan narx boshqa isteʻmolchilar uchun 
maʻqul kelmasligi mumkin.  Extimol,bu narx sotuvchiga uchun maʻqul boʻlgan narxdan  juda farq 
qilar.Maxsulotga toʻlangan narxga taʻsir qiluvchi umumiy va hususiy (maxsus) omillar mavjud.