Microsoft Word \270\270\270darslik elektron tijorat docx



Download 3,46 Mb.
Pdf ko'rish
bet16/186
Sana07.01.2022
Hajmi3,46 Mb.
#325785
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   186
Bog'liq
DARSLIK ELEKTRON TIJORAT

 
 
 
 
 


16 
 
1-bob. ZAMONAVIY ELEKTRON TIJORATNI RIVOJLANISH 
TENDENTSIYALARI 
 
1.1.
 
Elektron tijorat tarixi va rivojlanish tendentsiyasiyalari 
 
Elektron  tijoratni  rivojlanish  tarixi  global  kompyuter  yani  internet 
tarmog’ini  yaratilishidan  boshlangan.  Bunday  tarmoqning  foydaliligini  tez  orada 
anglagan  universitet  va  kollej  olimlari  ma‘lumot  almashinuvi  uchun  o’xshash 
tarmoq  yaratdilar.  Sekin-sekin  o’zaro  bog’langan  yangidan-yangi  lokal  tarmoqlar 
paydo  bo’la  boshladi.  Shunday  qilib,  XX  asrning  80  yil  oxirlariga  kelib,  Internet 
deganda  xalqaro  "tarmoqlar  tarmog’i"  tushunila  boshlandi.  Internet  rivojlanishi 
davomida individual va korporativ foydalanuvchilar elektron aloqalari shakllandi. 
Bu esa axborotni ancha qiymatga ega va topish ancha oson bo’lgan yangi elektron 
sohaning  yaratilishiga  asos  bo’lgan.  Internet  bunday  yangi  iqtisodiyot  ko’rinishi 
paydo bo’lishining ham sababi, ham natijasi, fundamental texnologik va iqtisodiy 
o’zgarishlar  mahsuli  hamda  uning  muhiti  va  bozor  hisoblanadi.  Bularning 
hammasi iqtisodiyotda sezilarli o’zgarishlarni keltirib chiqardi. Biznes yuritishning 
asosiy munosabatlari va modellari o’zgardi: - to ishlab chiqaruvchi hokimiyatidan, 
dallolning  keyin-iste‘molchining  etakchi  roligacha;-  to  ommaviy  ishlab 
chiqarishdan buyurtmaga ishlab chiqarishgacha; - to material resurslar va aktivlar 
muhimligidan axborot, bilim, salohiyat muhimligigacha.
 
“Elektron  tijorat”ning  paydo  bo’lishi  muomalaga  yangi  atamalar, 
kategoriyalar  va  tushunchalar  kiritilishi  bilan  bog’liqdir.  Yangi  atamalar  bu  - 
elektron  magazin,  elektron  vitrina,  elektron  pullar,  elektron  to’lov  tizimlari, 
elektron raqamli imzo va h. k. 
Bugungi  kunda  elektron  tijoratni  “Internet-biznes”,  “Internet  savdo”  kabi 
asosiy tushunchalarning turlicha ta’riflari ma’lum. Har bir muallif o’zining kasbiy 
tayyorgarligi  va  olgan  tajribasiga  ko’ra  mazkur  tushunchaga  aniq  ma’no  kiritadi. 
Elektron  tijorat  tushunchalarining  klassifikatsiyasini    ko’rib  chiqadigan  bo’lsak 


17 
 
birinchi  tuchunchani  AQSH  olimlari  A.  Summer  va    Gr.Dunkan
1
  quyidagicha 
berishgan:  
Elektron  tijorat  –  bu  subyektlar  o’rtasidagi  munosabat    elektron  tarzda 
(Internet  texnologiyalarni  qo’llagan  holda)  amalga  oshadigan  biznes  jarayonning 
ixtiyoriy  shaklidir.  Bu  tushunchaning  mohiyatiga  ko’ra  olimlar  tomonidan  ta’rif 
o’sha  paytdagi  internet  tarmog’ini  rivojlanish  tendentsiyalariga  mos  keladi.  1999 
yillarga kelib internet savdo tushunchasi kirib keldi. AQSH olimlari A. Summer va  
Gr.Dunkan  fikricha  elektron  savdo  –  biznes  tranzaktsiyasining  butun  sikli  yoki 
uning  bir  qismi  elektron  tarzda  amalga  oshadigan  tovar  yoki  xizmatlarni  xarid 
qilish va sotish jarayonidir.  
Xozirgi  kunda  raqamli  iqtisodiyot  rivojlanayotgan  davrda  elektron  tijorat 
texnologiyalarini  rivojlantirishga  kirishgan  kompaniya  va  tashkilotlar  juda  ko’p. 
Bular  biri

Download 3,46 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   186




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish