Yuristlar malakasini oshirish markazi jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universiteti

Bola manfatlarini yaxshiroq ta’minlash.

O‘zb kiston davlat siyosati bola

huquqlarini himoya qilishning eng asosiy tamoyilini amalga oshirishga, ya’ni, har

qanday holatda ham bola manfaatlarini yaxshiroq ta’minlashga qaratilgan.

Mazkur tamoyilning mazmuni Bola huquqlari to‘g‘risidagi konv nsiyasining

3-moddasiga yoritilgan: bolalarga nisbatan barcha hatti-harakatlarda ular ijtimoiy

ta’minot masalalari bilan shug‘ullanuvchi davlat yoki xususiy muassalar, sudlar,

ma’muriy yoki qonun chiqaruvchi organlar tomonidan sodir etiladimi yo‘qmi,

bundan qat’i nazar, bolaning manfaatlari yaxshiroq ta’minlanishiga birinchi

darajali e’tibor b riladi.

Qonun chiqaruvchi organlar tomonidan milliy qonun-hujjatlar qabul

qilinayotganida yoki qayta ko‘rib chiqilayotganida, ularning takliflari bolaning

manfaatlaridan k lib chiqqan holda ko‘rib chiqilishi k rak. Biron bir nizoli vaziyat

sud tomonidan hal etilayotganda sud bolaning manfaatlaridan k lib chiqqan holda

qaror qabul qilishga haqli va majbur. Ma’muriy organlar bola huqularini

ta’minlash va himoya qilish bo‘yicha majburiyatlarini bajarganda, jumladan

mahalliy hokimiyat organlari trasport vositalarining oqimini tashkil etilishi yoki

bolalar sayr qilishlari va uyinlari uchun xavfsiz joylarni b lgilagash bo‘yicha qaror

---

207

qabul qilganda ular bolalarning manfaatlaridan k lib chiqqan holda chora

ko‘rishlari lozim.

Shuningd k, byudj t mablag‘lari bilan bog‘liq masalalarini muhokama

qilishda bolalik masalalariga va ularning bolalar hayotiga qay tarzda ta’sir

ko‘rsatishi masalariga alohida e’tibor qaratish k rak. Mablag‘larni imkon qadar

kattaroq miqdorda ajratish lozim.

Shunday qilib, yuqorida bayon etilgan tamoyildan k lib chiqqan holda

barcha davlat organlari, qonun chiqaruvchi, ijro etuvchi va sud organlari, bola

huquqlarini tartibga solish va amalga oshirish bilan bog‘liq masalalarni hal etishda

bolaning qonuniy manfaatlarining ustuvorligi tamoyiliga tayanish k rak. Bu

tamoyil barcha nodavlat va xususiy tuzulmalarga, ota-onalarga va ularning o‘rnini

bosuvchi shaxslarga ham t gishli.

Umuman, bola huquqlari, ularning kafolatlari to‘g‘risida xulosa qilib aytish

mumkinki, aholisining katta qismi yoshlarni tashkil etuvchi mamlakatimiz uchun

bola huquqlarini ta’minlash va ularni himoya qilish masalasi mamlakatda

mokratik, huquqiy davlat va adolatli fuqarolik jamiyatini qurishning eng muhim

shartlaridan biri bo‘lib qolmoqda. Z ro, Pr zid nt I.Karimov ta’kidlaganid k,

“Oldimizda turgan eng ezgu maqsadlarimiz – mamlakatimizning buyuk k lajagi

ham, ertangi kunimiz, erkin va farovon hayotimiz ham, O‘zb kistonning XXI asrda

jahon hamjamiyatidan qanday o‘rin egallashi ham - bularning barcha-barchasi,

avvalambor, yangi avlod, unib-o‘sib k layotgan farzandlarimiz qanday insonlar

bo‘lib voyaga yetishiga bog‘liqdir”

159

.