O‘zbekcha qoraqalpoqcha. A. Sultanova

 

 

Fonetika – fonetika 

orfoepiya – orfoepiya 

tovush – ses  

nutq tovushlari – til sesleri 

shovqin – u’n; shawqi’m 

un, ovoz, tovush – dawi’s  

unli – dawi’sli’  

undosh – dawi’ssi’z  

jarangli – u’nli  

jarangsiz – u’nsiz  

unli tovush – dawi’sli’ ses  

undosh tovush – dawi’ssi’z ses  

jarangli undosh tovush – u’nli dawi’ssi’z ses  

---

 

 

 

69

jarangsiz undosh tovush – u’nsiz dawi’ssi’z ses  

lab undosh tovushi – yerinlik da’wi’ssi’z ses 

til undosh tovushi – til da’wi’ssi’z sesleri 

 (ochiq unli) – ashi’q dawi’sli’  

(yopiq unli) – qi’si’q dawi’sli’  

(yo‘g‘on  undosh tovush) – juwan dawi’ssi’z ses  

(ingichka undosh tovush) – jin’ishke dawi’ssi’z ses  

(yo‘g‘on  (qattiq) unli tovushlar) – juwan dawi’sli’ sesler  

(ingichka (yumshoq) unli tovushlar) – jin’ishke dawi’sli’ sesler  

cho‘ziq unli tovush – sozi’li’nqi’ dawi’sli’ 

nutq a’zolari – so’ylew ag’zalari’ 

til orqa – til arti’ 

til oldi – til aldi’ 

til o‘rta – til wo’rtasi’  

chuqur til orqa – til arti’   

lablanmagan – yeziwlik 

lablangan – yerinlik 

lablangan unli tovushlar – yerinlik dawi’sli’ sesler  

lablanmagan unli tovushlar – yeziwlik dawi’sli’ sesler  

qo‘sh undosh tovush – birgelkili dawi’ssi’z ses 

kuchli (bosh) urg‘u – ku’shli pa’t 

keyingi ta’sir – keyinli ta’sir 

aytilishi – ayti’li’w (orfoepiya)  

tovush almashinishi – dawi’s almasi’wi’  

tovush singarmoniyasi – ses u’nlesligi 

urg’u – pa’t  

so‘z urg’usi – so’z pa’ti  

urg‘uli bo‘g‘in – pa’tli buwi’n  

urg‘usiz bo‘g‘in – pa’tsiz buwi’n  

mantiqiy urg‘u – logikali’q pa’t  

bo‘g‘in – buwi’n  

ochiq bo‘g‘in – ashi’q buwi’n  

---

 

 

 

70

yopiq bo‘g‘in – tuyi’q buwi’n  

(ikki tomonlama yopiq bo‘g‘in – qamaw buwi’n 

 bo‘g‘inga ajratish – buwi’ng’a bo’liw 

 bo‘g‘in singarmonizmi – buwi’n u’nlesligi