A. N. Aripov, G’. R. Abdullayev, O. N. Imomov

 
1.
 
Yonish fazalari va portlash chegaralari 
Yonish  faqat  ma’lum  harorat  sharoitidagina  mavjud  bo’lishi  mumkin. 
Barcha  yonuvchi  moddalarning  tarkibida  uglerod  va  vodorod  mavjuddir.  Issiqlik 
ta’siri  ostida  yonuvchi  moddalar  parchalanib  yuqoridagi  gazlar  ajralib  chiqib, 
havodagi kislorod bilan birikib, alanga hosil qiladi. 
Yonish fazalarining quyidagi xillari aniqlangan: 
1)
 
Chaqnash.
  Agar  sekin-asta  qizdirilayotgan  yonuvchi  suyuqlikka  vaqti-
vaqti bilan tashqaridan alanga ta’sir qildirsak, ma’lum bir haroratga etganda, undan 
ajralib  chiqayotgan  gazsimon  mahsulot  chaqnaydi  va  shu  zahotiyoq  o’chib  qoladi. 
Suyuqlikning  ana  shu  paytdagi  harorati  chaqnash  harorati  deyiladi.  CHaqnagan 
gazlarning  tez  o’chib  qolishining  sababi,  bu  haroratda  suyuqlikdan  ajralib 
chiqayotgan gazlar alangani davom ettirish uchun etarli emasligidir. 
Chaqnash  harorati  moddalarning  yong’in  jihatidan  xavfliligini  aniqlashda 
katta  ahamiyatga  molikdir.  Ayrim  moddalardan  ajralib  chiquvchi  bug’  va  gazlar 
ko’p miqdorda yig’ilishi natijasida ochiq alanga bilan birikib kuchli portlash paydo 
qilishi mumkin.