Qurilishda marketing

1-BOB:  ZAMONAVIY MARKETING TEXNOLOGIYASI 
REJA: 
1.1.
 
Marketing tushunchasi va mohiyati. 
1.2. Marketingning asosiy maqsad va vazifalari. 
1.3. Marketing rejalashtirish. Strategik va taktik marketing vazifalari. 
1.4. Marketingni  boshqarish  tayanch  tamoyillari  va  tizimlari. 
 
1.1.
 
Marketing tushunchasi va mohiyati 
Bozor  munosabatlariga  o‗tish  davrida  xo‗jalik  yurituvchi  barcha 
sub‘yektlar  -  korxonalar,  tashkilotlar  va  boshqa  xo‗jalik  tizimidagi 
sub‘yektlarda 
ularning 
funksional 
vazifalari 
tubdan 
o‗zgaradi. 
Boshqarishning  ma‘muriy-buyruqbozlik  usuli  o‗rnini  zamonaviy  usullar 
egallab,  unda  talab  va  taklif,  raqobatchilik,  o‗z  strategiya  va  taktikasini 
aniqlashda  korxonalarga  hamkorlik  qilish  uchun  korxonalarni  tanlash 
erkinligi va iqtisodiyotning erkinlashuvi asosiy rol o‗ynaydi. 
Raqobat  natijasida mehnat  taqsimotining tobora  chuqurlashuvi  asosida 
davlatning  iqtisodiyotni  va  xo‗jalik  yurituvchi  sub‘yektlarni  boshqarishdagi 
roli  tubdan  o‗zgaradi.  Davlatning  bevosita  rahbarligida  atrof-muhit 
ekologiyasini  saqlash,  davlat  mudofaasi,  mehnat    havfsizligini  ta‘minlash 
kabi masalalar hal qilinadi. 
Mahsulotlarga boy bozorda ishlab chiqaruvchilar o‗zaro raqobatlashib, 
turli  mahsulotlarning  sifatini  yaxshilashga  yoki  bahosini  kamaytirishiga 
majbur bo‗ladilar, ya‘ni iste‘molchining talabiga bo‗ysinishga majburdirlar. 
Raqobatli  bozorda  iste‘molchining  haq-huquqlarini  himoya  qilish 
uchun davlat tomonidan (bozorni boshqaruvchi sifatida) tadbirlar belgilanadi 
va  amalga  oshiriladi.  Buning  maqsadi  oxir-oqibatda  iste‘molchi  ishlab 
chiqaruvchini, mahsulotni, bahoni tanlasin, aksincha emas. 
Ko‗rinib  turibdiki,  korxonaning  ichki  va  tashqi  faoliyati  uning  bozor 
munosabatlarida o‗zini qanday tutishi bilan, aniq strategiya va taktika ishlab 
chiqish bilan belgilanadi. 
Yuqorida keltirilgan fikrlar gohida korxonada quyidagi o‗zaro qarama-
qarshi bo‗lgan masalalarni hal qilishni talab etadi: 

 
ishlab chiqarishning tez o‗zgaruvchanligini ta‘minlash; 

 
iste‘molchi talabiga ko‗ra mahsulot turlarini o‗zgartirib borish; 

 
yangi  texnika  va  texnalogiyani  tezkorlik  bilan  almashtirib,  uning 
o‗rniga zamonaviylarni o‗rnatish; 

---

7 

 
turli  ehtiyot  qismlar,  tayyor  mahsulotlarning  ma‘lum  zaxirasiga  ega 
bo‗lish; 

 
tobora  narxi  tushib  borayotgan  mahsulotlarning  sifatini  yaxshilash 
yoki yangi mahsulot turini izlab topish.