%збекстан республикасы жо№ары

Taylar nur simirgen
 túski jasqalar, 
Mallar mańqıyısqan qayda shańlaǵıń?!  
                      
(Sh.Seyitov). 

---

 
73 
 
 
“Izbasqan  eshek  peshti  jaǵalap  barıp, 
qurıldınıń 
tas  tóbesinde  zińireydi”.
 
(Sh.Seyitov). 
Bul mısalda taylardıń shańqay túste quyash nurına shaǵılısqan súwdı simiriwi 
kútá  obrazlı  etip  berilgen.  “Taylar  súw  simirgen  túski  jasqalar”’  dep  túwra 
mánisinde  aytqannan  góre  “taylar  nur  simirgen”  dep  beriw  qosıq  qatarlarınıń 
tásirsheńligin joqarı dárejege kóterip turadı. 
Sinekdoxa 
–
 
grekshe 
synecdoche 
–
 uqsatıw 
mánisinde. Kórkem shıǵarmada 
bir  pútinniń  ornına  onıń  bir  bólshegin  alıp  súwretlew  usılı.  Mısalı,  shayır 
I.Yusupov óziniń Berdaqqa arnalǵan qosıǵında: 
Sen qosıqsań jırtıq úyde tuwılǵan, 
Ash xalıqtıń ármanına juwılǵan. 
-  degen  qatarlardaǵı  “qosıqsań”  degen  sóz  arqalı  sen  pútkil  qaraqalpaq  xalqınıń 
ármanın  jırlawshı  úlken  bir  poeziya,  ádebiyat  dúnyasısań  degen  mánini  obrazlı 
túrde sinekdoxa arqalı jetkerip tur. Sonıń ushın, bul súwretlew usılı metonimiyanıń 
bir túri sıpatında qaraladı.  
Tırnaqqa zar edik, kórdiń, ah, quday!.. 
Tırnaqqa zar edik, berdiń, ah, quday!..  
          
(Baxtıyar Genjemuratov). 
 Mısalda  adamnıń  bir  múshesi  bolǵan  tırnaq  arqalı  pútin  bir  adam  (perzent, 
náreste)  mánisi  berilip  tur.  “Perzentke  zar  edik”  dep  tuwra  mániste  aytılmay, 
“tırnaqqa zar edik” dep awıspalı mániste aytılıp tur. Shayır bul jerde sinekdoxanı 
qollanıw arqalı perzentli bolǵan adamnıń quwanısh sezimlerin obrazlı etip bergen. 
-