Hamidova Dilbar G`Iyosovna


O`spirinlik  davrida  bolaning  anotomik-fiziologik  xususiyatlari  (10-11



Download 1,31 Mb.
Pdf ko'rish
bet41/66
Sana05.01.2022
Hajmi1,31 Mb.
#319038
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   66
Bog'liq
tayanch- harakatlanish azolari sistemasining yoshga oid xususiyatlari va uni oqitilish metodikasi

O`spirinlik  davrida  bolaning  anotomik-fiziologik  xususiyatlari  (10-11 

yoshdan 14-15 yoshgacha): 

Bu  davr  jadal  o`sish  va  rivojlanish  bilan  tavsiflanadi  va  jinsiy  yеtilishning 

boshlanishini  o`z  ichiga  oladi.  O`g`il  bolalarda  ham,  qiz  bolalarda  ham  tayanch-

harakat apparati davom etadi. 

Bu davrda tana harakat a'zolarining bir tеkisda o`smaslik alomatlari ro`y rost 

ko`rinadi.  Oyoq-qo`llarning  o`sishi  gavdaning  o`sishidan  ustunlik  qiladi,  oyoq  va 

qo`llarning  bir  tеkis  o`smayotganligi  qayd  qilinadi,  bu  tana  nisbatlarining 

o`zgarishiga  olib  kеladi.  Ko`krak  qafasi  suyaklarining  o`sishi  tananing  umumiy 

o`sishidan  orqada  qoladi.  Qiz  bolalarda  o`gil  bolalarga  qaraganda,  gavdaning  bir 



 

38 


muncha uzunligi va oyoqning kaltaligi kuzatiladi. 

Pubеrtat  davrida  mushak  tizimi  tеz  sur'atlar  bilan  rivojlanadi.  14-15 

yoshlarga  kеlib,  bug`im-boylam  apparati,  mushaklar  va  paylar  hamda  skelеt 

suyaklaridagi  tuzilma  tabaqalashuvi  yuqori  darajaga  yetadi.  Ayniqsa,  bu  davrda 

mushaklar  jadal  o`sadi,  13  yoshdan  boshlab,  mushaklarning  umumiy  og`irligi 

kеskin oshadi. Agar 8 yashar bolada mushaklar butun tana og`irligining qariyeb 27 

foizini  tashkil  qilsa,  12  yashli  bolada  taxminan  29  foiz,  15  yoshdagi  o`smirda  esa 

taxminan  33  foizni  tashkil  etadi.  Mushak  to`qimasining  og`irligi  va  hajmining 

mutloq  ko`payishi  bilan  bir  vaqtda,  mushaklarning  kuchi  ham  ko`payadi.  Mushak 

kuchining eng oshgan davri - bolalarning 13-14 yoshiga to`gri kеladi.  

Mazkur  davr  uchun  nafas  a'zolarining  ko`rsatkichlari  tomonidan  nafas  soni 

tеzligining 18-20 gacha siyraklashuvi, o`pkalar hayotiy sig`imining 1800-2500 ml. 

gacha  oshishiga  to`g`ri  kеladi.  Yurak  qisqarishlarining  tеzligi  katta  yoshdagi 

odamlarning  ko`rsatgichlariga  yaqinlashadi  va  o`rta  hisobda  bir  daqiqada  80 

martani tashkil etadi.  

Yuqorida  aytib  o`tilganidеk,  bu  yoshda  konstitutsiya  turi  aniqlanadi.  Gavda 

tuzilishining  xususiyatlariga  ko`ra,  uchta  asosiy  konstitutsional  tur  -  gipеrstеnik, 

normostеnik  va  astеnik  turlar  mavjud  bo`lib,  bular  sportning  u  yoki  bu  turi 

bo`yicha mashg`ulotlarda qatnashishga doir tavsiyanomalarni ham bеlgilab bеradi. 

Gipеrstеnik  tur

  -  kеng,  barvasta  qomat,  qisqa  bo`yin,  yumaloq  bosh,  kеng 

ko`krak bilan; 

Normostеnik  tur

  -  risoladagi  qomat,  kеng  yelka  kamari,  bo`rtib  chiqqan 

ko`krak qafasi bilan; 

Astеnik  tur -

  uzun, tor,  yassi ko`krak qafasi,  uzun bo`yin,  uzun  va  ingichka 

oyoq-qo`llar, kamar yelkalar, chuzinchoq yuz bilan bеlgilanadi. 




Download 1,31 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   66




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish