Agrotexnologiyalar instituti

DORIVOR O‟SIMLIKLARDA ILMIY IZLANISH ASOSLARI 
 
149 
 
bo‘lgan  barcha  axborotlar  bo‘yicha  bir  butun  mantiqiy  bir  fikrga  kelish  talab 
etiladi.  Qilingan  bu  fikrlar  kelgusida  bajariladigan  ishlarining  taqdirini, 
samaradorligini  ifodalaydi.  Shuning  uchun  bunda  shoshma-shosharlikga, 
tavakkalchilikga,  noaniqlikga  yo‘l  qo‘ymay,  iloji  boricha,  ko‘proq  axborotlarni 
yig‘ish  va  ko‘rib  chiqish  talab  etiladi.  Tahlil  jarayonida  axborot  manbalarini  ikki 
xil:  xronologik  tartibda  va  mavzu  bo‘yicha  sistemalashtirish  mumkin. 
Xronologik  tartibda  sistemalashtirishda  barcha  axborotlar  o‘zining  tarixi,  ya‘ni 
kelib  chiqish  vaqti,  tartibi  bo‘yicha  ilmiy  bosqichga  ko‘ra  sistemalashtiriladi.  Bu 
bosqichlar o‘zining sifatining har bir bosqichida o‘zgarishi bilan farq qilib boradi. 
Har  bir  bosqichda  albatta  analitik  tanqid  tahlili  olib  borilishi  kerak.  Mavzu 
bo‘yicha  (mavzuli  tahlil)  axborotning  butun  hajmi  ishlab  chiqilayotgan  mavzu 
masalalari  bo‘yicha  oddiy  yoki  murakkab  sistemalar  bo‘lishi  mumkin.  Umuman 
bunda oddiylikdan murakkablikka yo‘nalish uslubi keng qo‘llaniladi. 
 Qayta  ishlab  chiqilishi  kerak  bo‘lgan  ilmiy  axborotlarning  tahlilida 
qo‘yidagilar talab qilinadi: 
- har bir mavzuning dolzarbligi va yangiligi; 
-  mavzu  bo‘yicha  nazariy  va  eksperimental  tadqiqotlar  sohasidagi  so‘nggi 
yutuqlar; 
- ilmiy izlanish maqsadi va vazifasining aniqligi; 
- mavzu bo‘yicha ishlab chiqarish tavsiyalari; 
-  ilmiy  ishlanmalarning  texnikaviy  iqtisodiy  va  ekologik  maqsadlarga 
muvofiqligi. 
Ilmiy  ijodning  rivojlanishida  hozirgi  mavjud  informasion  (axborot) 
texnologiyasining ahamiyati juda kattadir. U xalq xo‘jaligining barcha sohalariga 
kirib  borgan  va  samarali  qo‘llaniliyapti.  Axborot  texnologiyasi  –  obyekt,  jarayon 
yoki hodisaning holati haqida yangi sifat axboroti olish uchun ma‘lumotlar yig‘ish, 
qayta  ishlash  va  o‘zatish  vosita  va  uslublari  jamlanmasidan  foydalanadigan 
jarayondir.