Namozdagi ba’zi xatolar
1. Imom yoki yolg‘iz o‘zi o‘qiyotgan kishi farz namozlarning ilk
qa’dasini unutgan holda tark etib, uchinchi rakatga turayotganida,
to‘liq qad rostlamasdan avval, eslasa tashahhudga qaytib o‘tiradi.
2. Imomga iqtido qilgan kishi esa, nafl namoz o‘qiyotgan kishi
kabi, to‘liq qad rostlagan bo‘lsa ham, tashahhudga qaytadi.
3. Imom yoki yolg‘iz o‘zi namoz o‘qiyotgan kishi ilk qa’dani tark
etib, qiyomga yaqin bo‘laturib, tashahhudga qaytsa, sahv sajdasi
qilishi lozim.
4. Qa’daga yaqinroq Turgan holatda orqaga qaytsa, sahv sajdasi
qilmaydi.
5. Imom yoki yolg‘iz namoz o‘qiyotgan kishi oxirgi qa’dani unutib,
ortiqcha rakatga turib ketsayu, sajda qilmagan bo‘lsa, qaytib
o‘tiradi va farz bo‘lgan qa’dani kechiktirgani uchun sahv sajdasi
qiladi.
6. Agar sajda qilgan bo‘lsa, namozi butunlay naflga aylanadi.
Bunday hollarda
, xohlasa, asr namozida bo‘lsa ham, ushbu
qo‘shimcha beshinchi rakatga yana bir rakat qo‘shadi. Bomdod
namozida esa uchinchi rakatga qo‘shimcha yana bir rakat
qo‘shadi.
Ammo sajdai sahv qilmaydi. Ushbu farz namozi qayta o‘qiladi.
7. Oxirgi qa’dani ado etgach (salom bermasdan), o‘rnidan turib
ketsa va (qo‘shimcha rakatda sajda qilmagan bo‘lsa) o‘tiradi va
takror tashahhud o‘qimasdan salom beradi va sahv sajdasi qiladi.
10. Qo‘shimcha rakatga sajda qilgach, salom bermasdan turib
ketganligini eslasa, qaytib o‘tirmaydi va yana qo‘shimcha bir rakat
qo‘shadi, bu ikki rakat nafl namoz bo‘ladi, so‘ng vojib bo‘lgan
salomni tark qilgani uchun sahv sajdasi qiladi.
11. To‘rt rakatli sunnat (nafl) namoziii o‘qishni niyat qilib, dastlabki
ikki rakatida sahv sajdasi qiladi
gaya bo‘lsa, so‘nggi ikki rakatni
unga qo‘shmay gugatish mustahabdir. Shunga qaramasdan
keyingi ikki rakatni turib o‘qigan taqdirda, sahv sajdasini taqror
qilishi kerak.
12. Sahv sajdasi qiladigan imomga salom berayotganida' iqtido
qilgan kishining namozi, agar imom sahv sajdasi| qilsa, sahih
bo‘ladi. Aks holda, sahih emas.
13. Zimmasida sahv sajdasi bor bo‘lgan kishi, namozdan chiqish
maqsadida salom bergap bo‘lsa ham, yuzini qibladan o‘girmagai
yoki gapirmagan bo‘lsa, sahv sajdasini ado etilish kerak.
14.
Agar namoz o‘qiyotgan kishi uch yo to‘rt rakat o‘qiganiga;
shubhalanib, salomdan so‘ng, boshqa ishga mashg‘ul bo‘lmay ikki
rakat o‘qiganini anglasa, darhol qolgan qismini ham o‘qib, sahv
sajdasi qiladi.
15. Shuningdek, kishi namozini to‘liq o‘qigani yo to‘la o‘qimagani
xususida ruku yoki sajda qila olarlik miqdoricha o‘ylaiib qolsa-yu,
bir qarorga kelguiicha salom bermasdan, kutib tursa, sahv sajdasi
vojib bo‘ladi. Aks holda: sahv sajdasi shart emas.
A Namoz shubha bilan qachon buziladi?
Kishi bir namozni
tamomlamasdan avval necha rakat o‘qigani
haqida shubha qilsa, hamda bu shubha ilk marotaba yuz
berayotgan bo‘lsa yoki odatiy hol bo‘lmasa, bu namoz buziladi. U
namozni takror o‘qishi lozim. Salom bergach, yuzaga chiqqan
shubhaga e’tibor berilmaydi. Bu holda biror ruknni tark qilganini
aniq bilsa, namozini takroran o‘qiydi.
Shubhaning ko‘p bo‘lishi
Bunday holat kishida juda ko‘p sodir bo‘lsa, qalbi ko‘proq moyil
bo‘lgan tomonga qarab harakat qiladi.
Izoh: Agar kishi namozni to‘liq o‘qiganiga qanoat hosil qilsa-yu,
salom berganidan so‘ng ishonchli bir kishi bir rakat kam o‘qiganini
aytsa, u holda kishi o‘z shaxsiy qanoatini asos qilib oladi va
boshqaning ogohlantirishiga e’tibor qilmaydi. Ammo bu kamchilik
ikki ishonchli kishi tomonidan xabar berilsa, kishi o‘zining to‘g‘ri
o‘qiganiga qanoat hosil qilsa ham, ikki kishining so‘zi bo‘yicha
amal qiladi. Imom bilan jamoat necha rakat o‘qiganlari haqida
ixtilof qilib qolsa-
yu, imom o‘z shaxsiy qanoatiga ishonch hosil
qilsa, unga ko‘ra, aks holda jamoat nuqtai-nazariga ko‘ra, agar
jamoatning bir qismi imomning qanoatini quvvatlasa, unda ham
o‘z qanoatiga ko‘ra amal qiladi.
Agar qalbi bir tomonga moyillik qilmasa, (ikki rakag o‘qidimi, to‘rt
rakat o‘qidimi, qat’iy qaror bera olmasa) bu ikki ehtimoldan oz
bo‘lganini tanlaydi. Faqat (vojib) bo‘lgan) qa’dani tark qilmaslik
uchun oxirgi rakat deb o‘ylagan har rakatdan so‘ng o‘tiradi va
sahv sajdasi qiladi.
Izoh: Kishi tahorati bor-
yo‘qligi haqida shubhalansa-yu, uylab
ko‘rgach, tahorati borligiga ishonch hossh qilsa, u kishi fiqh nuqtai
nazariga ko‘ra tahoratli hisoblanadi. Agar kishi tahorat a’zolaridan
bir qismini yuvgan-yuvmaganligi xususida shubhalanib qolsa
hamda bu hol ilk marotaba yuz berayotgan bo‘lsa, o‘sha joylarini
qayta yuvadi. Agar bu odatiy holat bo‘lsa, unga e’tibor qilmaydi.
Shuningdek, namoz asnosida ham kishining aqliga turli xil
shubhalar kelsa, bu xoh namoz to‘g‘risida, xoh tahorat xususida
bo‘lsin, agar ilk shrotaba yuz berayotgan bo‘lsa, shubhaga
tushgan joyini takror bajarishga kirishadi. Agar bu ham odatiy hol
bo‘lsa, bu shaytondandir, bunga e’tibor qilmaydi va namozini
davom ettiradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |