Ўзбекистон республикаси ички ишлар вазирлиги а к а д е м и я

диний бағрикенглик билан бирга, муайян даражада ғайриму-
сулмонларга нисбатан муросасизлик, одамларни дин талабла­
рига сўзсиз бўйсунишга ва раҳбарларга кўр-кўрона ишонишга
даъват қилиш кабил ар ҳам хосдир. Лекин ҳиндуийлик ва ислом
таълимотларида жиддий тафовутлар мавжудлигига қарамай
халқларни эътиқодига кўра бир-биридан ажратувчи, улар ўрга-
сида ишончсизлик қузғатувчи қэраштарга нисбатан уларни ўзаро
яқинлаштирувчи жиҳатлар устунлик қилади. Бу эса динлар ўрта-
сида ўзаро мулоқотни вужудга келтиради.
Исломда мавжуд бўлган одамларнинг Оллоҳ олдидаги
тенглиги, инсонни олий қадрият деб билиш каби ғоялар,
113 -

---

ахлоқий қадриятларга алоҳида эътибор маҳаллий халқлар-
да, айниқса аҳолининг ўрта ва қуйи табақалари вакиллари-
да қизиқиш уйғотган. Бобурийлар сулоласининг ҳукмронли-
ги даврида сиёсий ҳокимиятни мусулмонлар назорат қил-
ганлиги сабабли, маҳаллий аҳолининг юқори табақага ман­
суб вакилларининг ҳам сиёсий манфаатлардан келиб чиқ-
қан ҳолда оилавий равишда ислом динини қабул қилиш ҳол-
лари учраб турган. Лекин бу ерда ислом бошқа минтақалар
(Миср, Эрон, Месопотамия)даги каби халқнинг кўп асрлик
ноёб анъаналарини енга олмаган. Шу боис ислом ҳиндуий-
лик билан бирга фаолият кўрсатишга мажбур булган.
Ҳиндуийлик ислом дини таълимотининг ривожланишига
ҳам таъсир ўтказган. Бу исломни қабул қилган маҳаллий аҳоли
вакиллари орқали ҳинд халқи анъаналари билан мусулмон­
ларнинг яқиндан танишишлари асосида амалга оширилган.
Ўз навбатида, ислом ҳам ҳиндуийликка, ҳам ҳинд турмуш
тарзига таъсир кўрсатган. Масалан, ислом таъсирида хотин-
қизларнинг ожиза сифатида оилада эркакка бўйсунишлари,