Mexanizatsiyalash m u h a n d isl a r iin st it u t I


Implikativ mulohazaning chinlik jadvali



Download 9,04 Mb.
Pdf ko'rish
bet154/332
Sana02.01.2022
Hajmi9,04 Mb.
#309650
1   ...   150   151   152   153   154   155   156   157   ...   332
Bog'liq
13 Falsafa asoslari

Implikativ mulohazaning chinlik jadvali
p
q
P -» q
chin
chin
chin
chin
yolg‘on
yolg‘on
yolg‘on
chin
chin
yolg‘on
yolg‘on
chin
Ekvivalentlik  mulohazalari 
«agar va  faqat  agar  ...  unda»  man­
tiqiy  boglovchisi  yordamida  ikki  oddiy  mulohazaning  o‘zaro 
boglanishidan  hosil  boladi.  Tabiiy  tilda  ekvivalentlik  muloha- 
zasi shartli mulohaza ko'rinishida ifodalanadi.  Bunday holatlarda 
shartli  mulohazaning  ekvivalent  mulohaza  ekanligini  aniqlash 
zarur boladi. Agar shartli mulohazaning asosi natijada qayd etil-
1 Look: Restall G. Logic. An introduction. Published in the Taylor & Francis
 
e-Library,  2006.  p. 17.
229


gan fikr uchun zaruriy va yetarli shart hisoblansa, unda bu mulo­
haza ekvivalent mulohaza bo‘ladi.
Ekvivalent  mulohazaning  mantiqiy  boglovchisi  bog‘lovchisi 
(=)  yoki 
(<->)
  simvoli,  ya’ni  (moddiy)  ekvivalentlik  belgisi  bilan 
ifodalanadi.  Ekvivalent  mulohazaning  formulasi  quyidagicha 
yoziladi:  p  <-*  q.  Bu  mulohazani  ikki  qismga  ajratish  mumkin: 
p —►
 q & q —> p.  Masalan, Agar berilgan butun son juft son bolsa, 
unda u ikkiga  qoldiqsiz bolinadi.
Ekvivalent mulohazaning asosi va natijasi chin bolganda yoki 
asosi  ham,  natijasi  ham  yolg‘on  bolganda,  u  chin  hisoblanadi. 
Shartli va  ekvivalent mulohazani bir-biridan farqlash uchun  asos 
va natijaning  o‘rni  almashtirib  ko‘riladi.  Agar natija bolgan mu­
lohaza asos mulohaza uchun sabab bolmasa,  u holatda ekvivalent 
mulohaza bololmaydi1.
Quyidagi  shartli  mulohazaning  asos  va  natija  qismlarini 
o‘zgartiramiz:  «Agar  insonning  fikr  doirasi  keng  bolsa,  unda  u 
ko‘p  mutolaa  qilgan  boladi».  «Agar  inson  ko‘p  mutolaa  qilgan 
bolsa,  unda uning  fikr  doirasi  keng boladi».  Inson  fikr doirasi- 
ning keng bolishi faqat ko‘p  mutolaa qilishiga emas, balki hayot 
tajribasiga,  tafakkurlash  qobiliyatiga  ham  bogliq.  Demak,  beril­
gan mulohaza ekvivalent mulohaza  emas.
p
q
p <> q

Download 9,04 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   150   151   152   153   154   155   156   157   ...   332




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish