328
2008
1288,0
5426,3
32,4
151,6
1223,2
5250,2
32,4
24,5
2009
1367,8
5802,5
35,4
190,9
1300,1
5582,2
32,3
29,4
2010
1461,4
6169,0
37,8
205,0
1389,2
5927,8
34,4
36,2
2011
1564,2
6766,2
41,0
230,1
1481,6
6494,6
41,6
41,5
2012
1672,9
7310,9
45,1
256,8
1583,9
7008,5
43,9
45,6
2013
1787,8
7885,5
49,0
285,6
1690,3
7547,2
48,5
52,7
2014
1906,3
8431,6
55,3
608,6
1800,2
8064,6
50,8
58,4
*
O’zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo’mitasi. Yillik statistik to’plam. Toshkent 2013 yil va
O’zbekiston qishloq xo’jaligi. Toshkent 2015 to’plam materiallari.
Jadval ma’lumotlaridan ko’rinadiki, sigirlardan sut sog’ib olish, so’yilgan mollarning vazni va
boshqa mahsuldorlik ko’rsatkichlarida ham o’zgarishlar bo’lgan. 2014 yili 2005 yilga nisbatan bir
bosh sigirdan sog’ib olingan sut qariyb 28 % ga oshgan. So’yilgan qoramolning tirik vazni ham 2014
yilda 2005 yilga nisbatan 1,8 martga oshgan. Mahsuldorlikning oshishi yalpi sut va go’sht
mahsulotlarining hajmiga ijobiy ta’sir qilgan. Shuningdek, bu yerda chetdan keltirilgan zotdor
qoramollar salmog’ining yildan-yilga oshib borishi ham muhim rol o’ynamoqda.
Qishloq xo’jaligi keyingi sohasi chorvachilikda iqtisodiy islohotlar amalga oshirildi. Bunda
davlat tomonidan qishloq joylaridagi chorvachilik bilan shug’ullanuvchi aholi hamda chorvachilik
fermer xo’jaliklarida chorva mollari sonini ko’paytirish, naslchilik ishlarini kuchaytirish,
zooveterinariya servis xizmatlarini ko’rsatishni kengaytirish uchun sharoitlarni yaxshilash choralari
maqsad qilib qo’yildi. Bunga O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2006 yil 21
apreldagi 67-sonli “2006—2010 yillar davrida shaxsiy yordamchi, dehqon va fermer xo’jaliklarida
chorva mollari, birinchi navbatda qoramollar sonini ko’paytirishni rag’batlantirish dasturini amalga
oshirish chora-tadbirlari to’g’risida” qarori hamda O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2008 yil
21 apreldagi PQ-842-sonli “Shaxsiy yordamchi, dehqon va fermer xo’jaliklarida chorva mollar
ko’paytirishni rag’batlantirishni kuchaytirish hamda chorvachilik mahsulotlari ishlab chiqarishni
kengaytirish borasidagi qo’shimcha chora-tadbirlar to’g’risida” qarorlarini ko’rsatish mumkin.
Chorvachilik sohasidagi islohotlar natijasida, shuningdek, xorijdan keltirilgan zotdor mollar hisobiga
ham 2013 yil boshiga kelib 2004 yilga nisbatan qoramollar bosh soni 5,9 mln dan 10,1 mln boshga
yoki 171,2 foizga, shundan sigirlar soni mos ravishda 2,5 mln dan 3,9 mln ga, yoki 156,0 foizga, qo’y
va echkilar soni 9,9 mln boshdan 17,1 mln boshga yoki 172,7 foizga, parrandalar soni esa 17,7 mln
donadan 47,5 mln donaga yoki 2,6 martaga o’sdi
7
.
O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2009 yil 26 yanvardagi
PQ-1047-sonli“Oziq-ovqat mahsulotlari ishlab chiqarishni kengaytirish va ichki bozorni to’ldirish
yuzasidan qo’shimcha chora-tadbirlar to’g’risida”gi qaroriga binoan respublika aholisining oziq-
ovqat mahsulotlariga bo’lgan ehtiyojlarini barqaror ta’minlash, ichki iste’mol bozorini
mamlakatimizda ishlab chiqarilgan oziq-ovqat mahsulotlari bilan bekamu-ko’st to’ldirish, asosan
qishloq joylarda zamonaviy yuqori unumli texnika va texnologiya bilan jihozlangan qayta ishlovchi
ixcham korxonalarni jadal barpo etish, shu asosda yangi ish joylarini shakllantirish, ko’proq
odamlarni ish bilan ta’minlash, ularning daromadlari va farovonlik darajasini oshirish maqsadida,
O’zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot vazirligi, Qishloq va suv xo’jaligi vazirligi tomonidan
manfaatdor xo’jalik birlashmalari, Qoraqalpog’iston Respublikasi Vazirlar Kengashi va viloyatlar
hokimliklari bilan birgalikda oziq-ovqat mahsulotlari ishlab chiqarishni kengaytirish va ichki iste’mol
bozorini ular bilan to’ldirish bo’yicha kompleks chora-tadbirlar ishlab chiqilgan bo’lib unda 2009
yilda oziq-ovqat mahsulotlari eng muhim turlarini ishlab chiqarishning asosiy parametrlari,
respublika viloyatlari bo’yicha go’sht va sut yetishtirishning prognoz hajmlari keltirilgan,
shuningdek, respublika viloyatlarida 2009—2011 yillarda go’sht-sut mahsulotlarini qayta ishlash
bo’yicha mini-texnologiyalar va ixcham uskunalardan foydalanadigan yangi korxonalar, shuningdek
xom sut tayyorlash bo’yicha servis punktlarini barpo etish dasturi ishlab chiqilgan. Shuningdek ushbu
qarorda 2009 yilning 1 iyulidan boshlab go’sht-sut mahsulotini sanoat ko’lamida qayta ishlash va
7
ЎзСТАТ, Сельское хозяйства Узбекистана, Статистический сборник, 2013
329
tayyor mahsulot ishlab chiqarish borasidagi faoliyat faqat yuridik shaxs shaklida tashkil qilingan
tadbirkorlik subyektlari tomonidan amalga oshirilishi qat’iy belgilab qo’yilgan bo’lib, go’sht va sutni
qayta ishlaydigan korxonalarga o’z mahsulotini avtofurgonlarda aholiga naqd pulga sotish huquqi
berilgan. Keyingi yillarda, ya’ni 2011 va 2013 yillarda, ushbu qarorga qo’shimchalar kiritildi va u
hayotga tatbiq etilmoqda.
Do'stlaringiz bilan baham: 
