Microsoft Word 01 Kishlok xujalik ishlab chikarish iktisodiyoti


Yalpi mahsulotning taqsimlanishi



Download 8,59 Mb.
Pdf ko'rish
bet272/506
Sana02.01.2022
Hajmi8,59 Mb.
#309578
1   ...   268   269   270   271   272   273   274   275   ...   506
Bog'liq
SbCAgyY7CmSVcCJppxMquAbOu1rTInCLeNPl61ux

14.2.Yalpi mahsulotning taqsimlanishi

 

 

Takror ishlab chiqarish jarayonida qishloq xo’jalik yalpi mahsuloti  qiymat shaklida qoplash 



fondini (QF) yoki material xarajatlarni (MX)  va sof mahsulotni (SM) yoki yalpi daromad(YaD)ni 

o’z  ichiga  oladi.  Misollarni,  Samarqand  viloyatidagi  barcha  toifadagi  xo’jaliklarning  2014  yil  

ma’lumotlari asosida ko’rib chiqamiz: 

 

m



mln.so'

 

4912988



 

=

 



2059309

+

 



2853679

 

=



(SM)YaD

+

(QF)MX



=

 

YaMQ



 

 

SM yangidan  yaratilgan  qiymatdir, ya’ni  qishloq xo’jaligi korxonalari xodimlarining o’z 



mehnatlari  bilan real  yaratilgan qiymatdir.  

Hozirgi  vaqtda  qishloq  xo’jaligining  rivojlanishida  sof  mahsulot  ko’rsatkichi  xo’jalik  ishlab 

chiqarish faoliyati natijalarini baholashda va  ishlab chiqarish hajmini o’lchashda  instrument sifatida 

katta ahamiyatga ega. Bundan tashqari, sof mahsulot mehnat predmetlarining takroriy hisobini o’z 

ichiga  olmaydi,  u  xarajatlarni  tejash  mexanizmining  muhim  elementi  sifatida    ham  ko’rinadi.  Sof 

mahsulot  va  yalpi  daromatd  o’rtasidagi  farq  shundan  iboratki,  sof  mahsulot  yangidan  yaratilgan 

qiymatning miqdorini bevosita ishlab chiqarish jarayonida xarakterlaydi,  yalpi daromad esa sotish 

jarayonini  hisobga  olib,  ya’ni  ayirboshlash  vositasidan  keyin  aks  ettiradi.  Amaliyotda  bu  ikki 

ko’rsatkich ham yalpi mahsulot qiymatidan moddiy xarajatlarni ayirib tashlab topiladi, shuning uchun 

ularning miqdori o’rtasida aytarli darajada keskin farq bo’lmaydi. Sof mahsulot ko’proq o’zgarmas 




 

 

273 



baholarda  hisoblash  zarur  bo’lganda,  ya’ni  ishlab  chiqarishning  fizik  hajmining,  mehnat 

unumdorligining, fond qaytimining dinamikasini aniqlash uchun ishlatiladi. Joriy xo’jalik faoliyatida 

ko’pincha yalpi daromaddan foydalaniladi, chunki u yangidan yaratilgan qiymatning sotilgan qismini 

aks ettirib, mahsulot sotishdan kelgan tushum va foyda ko’rsatkichlari bilan aloqadordir. 

Qishloq xo’jaligida yalpi daromadni hisoblash quyidagicha amalga oshiriladi. Tannarx bo’yicha 

hisoblangan  qishloq  xo’jaligi  yalpi  mahsuloti  qiymatiga,  mahsulot  sotishdan  olingan  foyda 

qo’shiladi. Hosil bo’lgan yalpi mahsulot qiymatidan joriy yildagi barcha moddiy xarajatlarni ayirib 

tashlab, yalpi daromad topiladi(2-jadval)



 

m



so'

 

mln.



 

2059309


 

=

 



2853679

 -

 



4912988

 

=



YaD

 

=



 

MX

 -



 

F(Z)


 

+

 



YaMQ

 

 




Download 8,59 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   268   269   270   271   272   273   274   275   ...   506




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish