Kalsinatsiyalangan soda ishlab chiqarish chiqindisi- kalsiy xlorid asosida alinit sementi olish texnologiyasi

Kalsiy xlorid konsentratsiyasi alinitsement qotish muddatiga ta’siri

 

№  Kalsiy xlorid konsentratsiyasi, %  Qotish muddati, minut 

 boshlang‘ich 

oxirgi 

1 

2 

60 

140 

2 

4 

58 

140 

3 

6 

55 

130 

4 

8 

52 

110 

5 

10 

50 

90 

6 

12 

45 

80 

7 

14 

45 

80 

 

---

 

63 

 

3.3.2-rasm. Kalsiy xlorid konsentratsiyasi alinitsement  

qotish muddatiga ta’siri 

 

Alinit  sementning  mustaxkamligiga  kalsiy  xlorid  konsentratsiyasining 

bog‘likligi  o‘rganildi.  Sinash  ishlari  2  bobda  ko‘rsatilgan  uslublar  orqali  amalga 

oshirildi. Sinash natijalar quyidagi jadvalda va rasmda keltirilgan. 

3.3.3-jadval 

Alinit sementning mustaxkamligiga kalsiy xlorid konsentratsiyasining 

bog‘liqligi.

 

№  kalsiy xlorid  

konsentratsiyasi, % 

Siqilishga  

chidamliligi, MPa 

1 

2 

28 

2 

4 

30 

3 

6 

33 

4 

8 

36 

5 

10 

39 

6 

12 

40 

7 

14 

39 

 

---

 

64 

 

3.3.3-rasm. 

Alinit 

sementning 

mustaxkamligiga 

kalsiy 

xlorid 

konsentratsiyasining bog‘liqligi 

 

Sement  xamirining  qotishiga  CaCl

2

*6H

2

O  konsentratsiyasining  ta’sirini 

o‘ragndim. Tajriba natijasiga ko’ra 100 og’irlik qisim sementning qatish darajasiga 

CaCl

2

*6H

2

O konsentratsiyasi ta’siri o’rganildi.  

Bunda 100 og’irlik sement kukunini tayyorlash uchun  turli og‘irlik  miqdorda 

 

 

CaCl

2

*6H

2

O

 

  qo’shilganda  sementning  qotish  darajasi  o‘zgarishi  kuzatildi. 

CaCl

2

*6H

2

O

 

 ning konsentratsiyasi ortgan sayin sement qotish darajasi ortdi, lekin 

sement  mustaxkamligi  14  %li  tarkibning  mexanik  mustaxkamligini  kamayishi 

kuzatildi.  Sement  kukinidan  tayorlangan  xamirning  100%  li  qotish  darajasiga 

CaCl

2

*6H

2

O

 

  dan  maksimal  miqdorda  12  g  qo’shilganda  erishildi. Bunda  sement 

mustaxkamligiga  xech  qanday  tasir  ko’rsatmadi  va  boshqa  xossalari  xam 

o’zgarishsiz qoldi. 

Sment  kilinkerini  qotish  vaqtini  aniqlash  uchun  uning  qotish  darajasini 

o’rgandim va unga kaltsiy xlorid kristalagidrati ning tasirini o’rgandim.  

Tajriba jarayonida  sement qotish vaqtiga CaCl

2

*6H

2

O

 

 tasiri quyidagi jadval 

asosida  o’zgardi va  quyidagi  tajriba  natijalarini  beradi.  Bunda  100  og’irlik  qisim 

sement  tayyorlash  uchun  sement  kilinkeri  shixtasiga  6%  miqdorda  CaCl

2

*6H

2

O 

qo’shildi.  Olingan  kilinker  namunasiga  tabiiy  gipsdan  3%  miqdorda  qo’shildi  va 

---

 

65 

namuna sinaldi. Tajriba natijasiga ko’ra sement namunasining  qotish darajasi 50% 

ni tashkil etdi. 

Xuddi shunday namunga 8% miqdorda CaCl

2

*6H

2

O qoshildi va tajriba qayta 

sinaldi bunda sement qotish darajasi sezilarli o’zgarmadi. Va tajribani CaCl

2

*6H

2

O

 

 

miqdorini oshirgan xolda qayta o’rganildi.  

Sinash davomida sement qotish darajasi 60% gacha ko’tarildi.  Sement qotish 

darajasi  CaCl

2

*6H

2

O  ning  konsentratsiyasi  10%  li  bo’lgnda  80%  ni  tashkil  etdi. 

Xar bir tajribada sement namunasi yetarli miqdordagi suvda qorilib olingan xamir 

10  soat  mobaynida  qotish  darajasi  o’rganildi.  O’tkazilgan  tajribalar  natijalari 

quyidagi  - jadvalda ko’rsatib o’tildi. 

3.3.5-jadval