Pul, kredit va banklar

Kredit  uyushmalari  aktiv  operatsiyalari
  –
  bu  passiv  operatsiyalar 
natijasida  shakllantirilgan  moliyaviy  mablag‘larni  tegishli  foydani 
shakllantirish  maqsadida  samarali  maqsadlarga  joylashtirishi  bilan  bog‘liq 
faoliyati  majmuidir.  Kredit  uyushmalari  aktiv  operatsiyalari  iqtisodiy 
mohiyatidan kelib chiqqan holda 
moddiy va nommoddiy aktivlarga, riskli va 
risksiz aktivlarga, daromad keltiradigan va daromad keltirmaydigan aktivlar
 
sifatida guruhlash mumkin. 
Kredit uyushmalarining 
moddiy aktivlariga
 bevosita qiymat va buyum 
ko‘rinishida mavjud bo‘lgan aktivlar kiradi. Masalan, kassadagi naqd pullar, 
kreditlar,  asosiy  vositalar  shular  jumlasidandir. 
Nomoddiy  aktivlarga 
kredit 
uyushmasini faoliyatini tashkil etish uchun sotib olingan dasturiy mahsullar, 
gudvill va boshqa shu kabilarni kiritish mumkin. 
Ma’lumki, kredit muassasalari tomonidan amalga oshirilayotgan barcha 
operatsiyalarning asosiy qismi bevosita risk bilan bog‘liq. Shuningdek, kredit 
uyushmalarining faoliyati ham bundan holi emas. Shu jihatdan ularning aktiv 
operatsiyalari  ham 
riskli  va  risksiz  aktivlardan 
iboratdir.  Kredit 
uyushmalarining  riskli  operatsiyalari  bevosita  ularning  daromadlarini 
shakllantirish  bilan  bog‘liq  operatsiyalari  jarayonida  vujudga  kelib,  risk 
darajasi  qanchalik  yuqori  bo‘lsa  ularning  daromadlari  hajmi  ham  shu 
darajada yuqori bo‘ladi va aksincha. 
Kredit  uyushmalarining  riskli  operatsiyalari  sifatida  berilgan  kreditlar, 
investitsiyalar,  lizinglar  va  boshqa  shaxslardagi  omonatlarini  keltirish 
mumkin.  Risksiz  aktivlar  tarkibiga  esa  kassadagi  naqd  pullar,  tijorat 
banklaridagi  mablag‘lari,  asosiy  vositalar  va  shunga  o‘xshash  aktivlarini 
kiritish maqsadga muvofiqdir. 
Kredit 
uyushmalarining 
barcha 
operatsiyalari 
ham 
daromad 
keltirmaydi,  shunday  bo‘lsada,  uyushmaning  faoliyatini  tashkil  etish 
maqsadida  ular  daromad  keltirmaydigan  operatsiyalarni  amalga  oshirishga 
ham  majburdirlar. Masalan, kassadagi  naqd pul  bilan bog‘liq operatsiyalari, 
asosiy  vositalar,  bankdagi  hisobvaraqlaridagi  mablag‘larni 
daromad 
keltirmaydigan aktivlar 
sifatida ta’kidlash mumkin.  
Kredit  uyushmalarining 
daromad  keltiradigan  aktivlari 
tarkibiga 

---

kreditlar, investitsiyalar, lizing va boshqa muassasalarga qo‘yilgan muddatli 
jamg‘armalarni kiritish mumkin.  
Kredit uyushmalarining