Navoiy davlat konchilik instituti

2.5-grafik. 
Q
uyoshdan kelayotgan
 yoru
g‘
lik xisobiga er sirtiga etib keladigan 
issi
q
lik mi
q
dori(1 m
2
) 
 
Quyosh energiyasidan foydalanishning juda xam ko‗p usullari mavjud bo‗lib bulardan eng 
effektivrog‗i nurlanish energiyasini boshqa turdagi energiyaga aylantirishda foydali ish 
koeffitsenti eng katta bo‗lgan qurilma yarim o‗tkazgichli quyosh batareyasi xisoblanadi. 
YArim o‗tkazgichli fotoelementlarni quyosh batareyasi sifatida ishlatishda quyoshdan 
kelayotgan radiatsiyaning spektral tarkibini bilish masalaning asosiy tomonlaridan biri 
xisoblanadi. SHuning uchun quyosh batareyasini tayyorlashda quyosh spektrining qaysi 
qismlaridan foydalanish mumkinligini ko‗rsatuvchi yarimo‗tkazgichning optik 
xususiyatlarini va quyosh energiyasini elektr energiyasiga effektiv aylantirib bera olishini 
xarakterlovchi elektr xususiyatlarini bilgan xolda, yarim o‗tkazgich materialni tanlab olish 
zarurdir. 

---

 
Keng maydonga o‗rnatilgan quyosh panellari  
O‗zbekiston xududida quyoshli kunlar ko‗p va quyosh energiyasidan foydalanish borasida 
tabiiy qulay shart-sharoit va imkoniyatlarga ega. Bu imkoniyat qayta tiklanuvchi manbalar 
orkali iktisodiy tarmoqlarini, xududlarimizni, axolini uzluksiz energiya bilan ta‘minlash va 
barqaror rivojlanishga xizmat qiladi. SHu orkali juda katta iqtisodiy va ekologik 
yutuqlarga erishish mumkin. Quyosh energetikasini bu xududda rivojlantirish uchun, 
birinchi navbatda xamkorlik aloqalarini yo‗lga qo‗yish va ilmiy sa‘viyani oshirish zarur 
xamda birgalikda samarali loyixalar yaratish zarur. Buning uchun davlatimizda endigina 
bu soxaga jiddiy etibor qaratilib investitsiyalar ajratilmoqda.  
O‗zbekistonda quyosh energiyasi ishlab chiqarish uchun 1,3 milliard dollar investitsiya 
kiritadi. Qayta tiklanadigan energiya manbalari sohasida investitsiya loyihalarini amalga 
oshirishga oid qo‗shimcha chora-tadbirlar to‗g‗risidagi Prezident qarori qabul qilingani 
haqida Adliya vazirligining telegramdagi «Huquqiy axborot» kanali xabar qildi, deyiladi 
O‗zA xabarida.  
Qarorga ko‗ra, SkyPower Global kompaniyasi umumiy qiymati 1,3 mlrd dollarga teng 
bo‗lgan fotoelektr quyosh energiyasini ishlab chiqarish bo‗yicha ob‘ektlarni 

---

loyihalashtirish, moliyalashtirish, qurish, egalik qilish va foydalanish bo‗yicha investitsiya 
loyihalarini amalga oshiradi.  
SHunga ko‗ra, Toshkent, Samarqand, Navoiy, Jizzax, Surxondaryo va Qashqadaryo 
viloyati hokimliklariga ushbu loyihani amalga oshirish uchun belgilangan tartibda er 
uchastkalari ajratish vazifasi topshirildi. Bu qayta tiklanuvchi energiya manbalari bilan 
bog‗liq yagona loyiha emas. 2019—2020 yillarda Kanadaning SkyPower kompaniyasi 
Samarqandning Pastdarg‗om tumanida 130 million dollar evaiziga quyosh fotoelektr 
stansiyasini quradi. Bu hali boshlanishi.  
Keyinchalik har birining quvvati mos ravishda 200, 300 va 400 megavatt bo‗lgan yana 
uchta quyosh elektr stansiyasi qurilishi ko‗zda tutilgan. To‗rtala stansiyaning umumiy 
quvvati 1000 megavatt bo‗ladi, umumiy qiymati esa 1,3 milliard dollarni tashkil etadi.  
O‗zbekiston respublikasi sharoitida va aynan Qoraqalpog‗iston sharoitida quyosh 
energiyasidan foydalanishning potensial, ekologik, iklimiy imkoniyatlari, shart-
sharoitlarini o‗rgangan xolda quyosh energetikasini rivojlantirish muammo va echimlarni 
o‗rganish uchun: