Biokimyo pmd

Odam o‘ti asosiy tarkibiy qismlarini miqdori

Tarkibiy qismi     Jigar o‘ti   O‘t pufagi   Tarkibiy qismi  Jigar o‘ti   O‘tpufagi

                                                       o‘ti                                                          o‘ti

    

 Suv, %

          97,4

86,65

       Noorganik           0,84            0,65

                                                                           tuzlar

Quruq modda, %        2,6

13,35

   Ionlar, mmol/l:         145

 130

                                                                    kationlar: Na

+

O‘t kislotalar             1,03

 9,14                   K

+

            5

   9

     tuzlari

Pigmentlar va            0,53

 2,98

             Ca

+2

           2.5

   6

     mutsin

  Xolesterin

          0,06

 0,26

     Anionlar: Cl

-

          100

  75

O‘t kislotalari            0,14

 0,32

            ClO

3

-

           28

  10

  va lipidlar

O‘tning hosil bo‘lishi gepatotsitlardan suv, o‘t kislotalari va

bilirubinni faol ajralishi bilan boshlanadi. Natijada o‘t kanalchalarida

birlamchi o‘t paydo bo‘ladi. U o‘t yo‘llaridan o‘tgan vaqtida qon

plazmasi bilan bog‘lanishda bo‘lib, natijada, o‘t va plazma o‘rtasida

elektrolitlar muvozanati o‘rnatiladi. Ya’ni o‘t hosil bo‘lishida asosan 2

ta mexanizm – filtratsiya va sekretsiya qatnashadi.

Jigar o‘tida 2 guruh moddalarni ajratishi mumkin (32-jadval).

Birinchi guruh — o‘tda kam miqdorda saqlanuvchi moddalar, qon

plazmasi konsentratsiyasidan kam farqlanadi (masalan: Na

+

, K

+ 

ionlari,

kreatin va boshqalar). Bu filtratsion mexanizmni borligini isbotlaydi.

Ikkinchi guruhga kiradigan moddalar konsentratsiyasi jigar o‘tida qon

plazmasiga nisbatan ko‘p marotaba yuqori bo‘ladi (bilirubin, o‘t

kislotalari va boshqalar), bu sekretor mexanizmni mavjudligidan dalolat

beradi. Keyingi yillarda o‘t hosil bo‘lish mexanizmida faol sekretsiyani

ustunligi haqida ko‘proq ma’lumotlar paydo bo‘lmoqda. Bundan

tashqari, o‘tda bir qator fermentlar aniqlangan. Ulardan jigar tabiatiga

ega bo‘lgan ishqoriy fosfataza alohida o‘rinni egallaydi. Bu fermentni

faolligi qon zardobida o‘t chiqishi buzilganda ortadi.

---

409