Biokimyo pmd

Oqsillarning to‘rtlamchi strukturasining hosil bo‘lishi

Turli subbirliklarni o‘zaro tutashib turishini aminokislotalar

qoldiqlarini qutbli guruhlari ta’minlaydi. Qutbli guruhlar orasida ionli,

vodorodli, ayrim vaqtlarda disulfidli bog‘lar hosil bo‘lib, subbirliklar

---

29

o‘zaro mustahkam bog‘lanadi. Vodorod bog‘ini uzuvchi moddalar

ta’sirida, disulfid bog‘larini qaytaruvchi moddalar ta’sirida

protomerlar dezagregatsiyaga uchraydi va oqsilning to‘rtlamchi

strukturasi buziladi. Oqsil multimerlari (oligomerlari) ko‘pincha juft

sonli protomerlardan tuziladi. (2 dan 4 gacha oz miqdorda, 6 dan 8

gacha, 10, 12 gacha va hk.). Natijada massasi har xil bo‘lgan

molekulalar hosil bo‘lib bir necha ming, hattoki 100000 Dga teng

bo‘ladi.

To‘rtlamchi strukturaga ega bo‘lgan gemoglobin 4 subbirlikdan,

piruvatdegidrogenaza kompleksi 72 subbirlikdan, RNK-polimeraza

5 subbirlikdan,  LDG – 4 subbirlikdan iborat bo‘ladi.

Ikkilamchi, uchlamchi va to‘rtlamchi strukturalar birlashib

makrostruktura yoki oqsillarning konformatsiyasi, oqsillarning fazoviy

strukturasini tashkil etadi.