Тошкент-2021 3 Апрель 2021 10-қисм Тошкент апрель 2021 йил. Тошкент: «Tadqiqot»

Апрель 2021 10-қисм
Тошкент
kil qilingan ishlar o‘quvchilar hayotidagi tarbiyaviy faoliyatni to‘ldiradi. Ularning dunyoqarashi 
to‘g‘ri shakllanishiga, axloqiy kamol topishiga ko‘maklashadi.
Ta’lim muassasalarida teatr to‘garaklarini tashkil etish va to‘garak jamoasini jipslashtirish, 
to‘garakning har bir a’zosini rivojlantirish to‘garak rahbaridan juda katta mas’uliyat talab qiladi.
Unda yagona talab o‘quvchilarning mashg‘ulot jarayonidagi, tanaffus vaqtidagi jamoat joylari 
hamda uydagi xulq-atvor qoidalarini o‘z ichiga oladi. Puxta, o‘ylab qo‘yilgan talablar tizimining 
muntazam amalga oshirilishi maktabda muayyan tartibning o‘rnatilishini ta’minlaydi. To‘garak 
rahbari tomonidan qo‘yilgan talablar quyidagi sharoitlarda ijobiy natija beradi: 
1. O‘quvchi shaxsini hurmat qilish. 
2. Muayyan maktab yoki sinfdagi sharoitni hisobga olish.
3. Qo‘yilayotgan talablarning aniq bo‘lishi.
4. O‘quvchilarning tashqi qiyofasi, kiyinishi, yurish-turishi hamda muomalasiga qo‘yilayotgan 
talablar, ularda ma’naviy madaniyatni shakllantirishga xizmat qilishi shart. O‘qituvchi qo‘yilayot-
gan talablarning hajmi, tizimini bilibgina qolmasdan, talab qo‘yish metodikasini ham o‘zlashtira 
olgan bo‘lishi kerak. O‘quvchilarga talablar qo‘yish metodikasi bolalarni talablar mazmuni bilan 
tanishtirib, ularning ahamiyatini tushuntirish, tajriba orttirish hamda ularning muntazam suratda 
nazorat qilib borishdan iborat.
Maktablarda tashkil etilgan teatr to‘garaklari o‘quvchilar hayotidagi tarbiyaviy faoliyatni 
to‘ldiradi. Ularning dunyoqarashi to‘g‘ri shakllanishiga, axloqiy kamol topishiga ko‘maklashadi. 
Nazariy bilimlarning amaliyot bilan bog‘lanishiga zamin yaratadi. To‘garak rahbarining vazifalari 
ham ko‘p qirralidir. Ularga quyidagilar kiradi: 
1. To‘garak faoliyatini rejalashtirish va amalga oshirishni nazorat qilish. 
2. O‘quvchilarning sinfdan va maktabdan tashqari ko‘p qirrali ishlarini o‘quvchilar tashkilot-
lari, sinf faollari yordamida yo‘lga qo‘yish.
3. Sinfdan tashqari ishlar yo‘nalishiga bevosita rahbarlik qilgan holda, o‘qituvchilar, sinf rah-
barlari, ota-onalari, sinf faollariga uslubiy yordam ko‘rsatish.
4. Umummaktab va maktablararo o‘tkaziladigan eng muhim tarbiyaviy tadbirlarda qatnashish.
5. O‘quvchilarning bo‘sh vaqtlarini tashkil qilishda tarbiya va madaniyat muassasalari ham-
da jamoatchilik kuchidan keng foydalanish. Bu borada to‘garak rahbari faolligining uchta asosiy 
tomonini ko‘rish mumkin: tashkilotchilik, uslubiy va ma’muriy. Bular, ko‘pincha, o‘zaro uzviy 
bog‘langan holda namoyon bo‘ladi.
To‘garakka jalb etilgan o‘quvchini faollikka undash, tarbiyasiga ta’ sir eta olish – teatr to‘ga-
raklari oldidagi eng asosiy vazifa ekanligini unutmasligimiz kerak. Avvalo, teatr san’atining tarixi 
va bu san’atning o‘ziga xos tomonlari, vazifasi haqida ma’lumotlar berib o‘tish lozim. Xususan:
1. Teatr san’atining xom-ashyosi: aktyor - inson.
2. Aktyor timsolni о‘zidan yaratadi.
3. Ijodkorlar: aktyor va tomoshabin.
4. Teatr - makon va vaqt birligida kechadigan san’atdir.
5. Teatr san’ati - tabaqalashgan sintetik san’at turidir.
6. Teatr san’ati jamoa san’atidir.