Guliston davlat universiteti kasbiy pedagogika fandan

4.  Kasb-hunar  kolleji  tomonidan  ijtimoiy  sheriklar  bilan  hamkorlikning  turli 
shakllarini amalga oshirish ahamiyati.  

 
o‘quv  rejalari  va  ish  dasturlarning  ishlab  chiqarish  korxonalari  vakillari  tomonidan 
ekspert  baholashning  mavjudligi  hozirgi  paytda  ekspert  baholash  odatda  boshqa  kasb-hunar 
kollejlari  vakillari tomonidan o‘tkaziladi. 
Ishlab  chiqarish  korxonalari    vakillarining  jalb  etilishi  o‘quv  rejalari  va  dasturlari  sifatini 
ancha oshiradi. 

 
Kasb-hunar kollejining kasb-hunar assosiasiyalariga a’zoligi. 
Kasb-hunar  assosiasiyalarida  ishtirok  etish  orqali  o‘quv  muassasasi  uzviy  ravishda  ishlab 
chiqarish  korxonalaridagi  o‘z  sektorida  ijtimoiy  hamkorlik  tizimiga  kiradi,  axborot  olish 
imkoniyatiga ega bo‘ladi, ishlab chiqarish korxonalari  vakillari uchun hamkorga aylanadi. 

 
Maslahat kengash ishida ishtirok etishi ta’limining turli darajalarga mansub kasb-hunar 
kollejlari,  ishlab  chiqarish  korxonalari,  kasb-hunar  assosiasiyalari,  ta’lim  va  ishlab  chiqarish 
korxonalari,    boshqaruvi  organlari,  bandlik  xizmatlari  vakillaridan  iborat  bo‘lgan  maslahat 
kengashi  ijtimoiy  hamkorlik  tizimidagi  eng  samarali  vositadir.  Bunday  kengashning 
mavjudligining  o‘zi  tizimning  shakllanganligidan  dalolat  beradi.  Bugungi  kunda  ijtimoiy 

---

 
130 
hamkorlik  tashabbuskori  siftida  kasb-hunar  kollejlari  namoyon  bo‘layotgani  tufayli  maslahat 
kengashlari ko‘pincha ularning tashabbusi bilan tuzilyapti. 

 
Bandlik xizmatlari bilan aloqalar.  
Bandlik  xizmatlari  bilan  hamkorlik,  ishsizlarni  qayta  tayyorlash  haqidagi  shartnomalarni 
tuzish,  mehnat  bozorining  holati,  u  yoki  bu  mutaxassislarning  talab  etilishi  haqidagi  axborotdan 
foydalanish orqali amalga oshiriladi. 

 
Pedagog  xodimlarning  amaldagi  ish  joylarida  doimiy  stajirovkalari  yuqorida  sanab 
o‘tilgan  ko‘rsatkichlardan  tashqari  o‘quv  muassasasi  xodimlarining  o‘z  ishlariga  norasmiy  baho 
berish, mazkur ishni ish beruvchilar, boshqa ijtimoiy hamkorlar nazarida baholash  o‘ta muhimdir. 
Turli  kasb-hunar  kollejlarining  sharoitlari  bir  xil  emas,  ijtimoiy  hamkorlik  tizimining  rivojlanish 
darajasi  esa  ko‘p  omillarga,  shu  jumladan,  mintaqaning  ijtimoiy–iqtisodiy  rivojlanish  darajasiga, 
iqtisodiyot  sektorining  holati  va  boshqalarga  bog‘liq.  Shu  sababli  faqat  tizim,  ko‘rsatkichlar 
yig‘indisigina  pedagogik  jamoaning    ijtimoiy  hamkorlikning  o‘rnatilishi  borasidagi  say-
harakatlarining samaradorligini obyektiv manzarasini ko‘rsatib berishi mumkin. 
Shunday  qilib,  kasb-hunar  kollejlarida  ijtimoiy  hamkorlikni  rivojlantirishning  o‘ziga  xos 
xususiyatlari qatoriga quyidagilarni kiritish mumkin: 
1)
 
kasb-hunar  kollejlarida  ijtimoiy  hamkorlikning  shakllantirilishi  va  rivojlantirilishi,  eng 
avvalo, ta’lim muassasalari rahbariyatining tashabbusiga bog‘liq; 
2)
 
ijtimoiy  hamkorlikning  samaradorligi  ish  beruvchilar  bilan  O‘MKHT  tizimi  o‘rtasidagi 
doimiy va tezkor  aloqalar mavjud bo‘lgandagina namoyon bo‘ladi; 
3)
 
O‘MKHT  da  ijtimoiy  hamkorlikning  shakllanishi  va  rivojlanishiga  quyidagi  holatlar 
to‘sqinlik qilmoqda: 

 
respublika, mintaqaviy va mahalliy boshqaruv darajalarda kasb-hunar kollejlari  bilan ish 
beruvchilar o‘rtasida o‘zaro ta’sirning oqilona mexanizmi ishlab chiqilmaganligi;  

 
O‘MKHT  muassasalarining  ish  beruvchilar  (ularning  vakillari)  bilan  o‘zaro  birgalikda 
faoliyat  ko‘rsatish  mexanizmi  kadrlar  tayyorlash  uchun  mas’ul  bo‘lgan  muassasalar  bilan  ulardan 
oqilona  foydalanish  uchun  mas’ul  bo‘lgan  korxonalar  o‘rtasida  shartnomaviy  munosabatlarni 
kuchaytirish  hamda  kasb-hunar  kollejlari  dasturlarini  korxonalarning  o‘zgarib  borayotgan 
malakaviy talablariga moslashtirish jihatdan ishlab chiqarishni davom ettirishga bo‘lgan muhtojlik; 

 
ish  beruvchilarning  o‘zlari  uchun  malakali  kadrlar  tayyorlashdan  iqtisodiy 
manfaatdorligini oshirish mexanizmini ishlab chiqilmaganligi; 

 
ta’lim 
muassasalari 
tomonidan 
kadrlar 
tayyorlashning 
bozor 
boshqaruvi 
mexanizmlarining zaifligi faoliyat ko‘rsatmoqda; 
O‘MKHT  muassasalarida  ijtimoiy  hamkorlik  rivojlanishining  o‘ziga  xos  xususiyatlari  ish 
beruvchilarning  malakali  kadrlarga  bo‘lgan  talabining  shakllanish  tamoyillariga  ham  bog‘liq  ish 
beruvchilarning malakali kadrlarga bo‘lgan talabi quyidagi tamoyillar bilan belgilanadi: 

 
korxonalar  ishlab  chiqarishning  yangi  xodimlardan  yuksak  bilimlarga  va  kasb-hunar 
ko‘nikmalariga ega bo‘lishni talab qiluvchi texnologiyalarni o‘zlashtirishi bilan; 

 
malaka talab qilmaydigan mehnat ulushining kamayishi va yuksak malakali xodimlarga 
bo‘lgan ehtiyojning o‘sishi bilan; 

 
ishlab  chiqarish  jarayonlarining  moslashuvchanlik  darajasining  o‘sishi va  xodimlarning 
oraliq kasblar va mutaxassisliklarni egallashlari zarurligini taqozo etishi bilan.