Toshkent moliya instituti "ijtimoiy fanlar" kafedrasi

TRANSPLANTATSIYA 

Transplantatsiya–odam 

va 

xayvonlarda 

potologik 

jarayon 

natijasida 

shikastlangan yoki olib tashlangan to‘qimalar va organlar o‘rniga sog‘lomini ko‘chirib o‘tkazish. Xirurgiya 

usuli sifatida qadimdan ma’lum. Teri, muskul, nervla , ko‘zning muguz pardasi , yog‘, va suyak to‘qimasi , 

yurak  ,  buyrak  va  boshqa  organlar  ko‘chirib  o‘tkaziladi.  Qon  quyish-transplantatsiyaning  alohida  turidir. 

Ko‘chirib o‘tkaziladigan to‘qima yoki organ kimdan olinganiga qarab quyidagicha farqlanadi.  

Ksenotransplantatsiya: 

K  senotransplantatsiya  Transpantalogiya-  yashashga  umid  qolmagan,  dori  darmonlar  foyda  bermagan 

insonlarning  so‘ngi  chorasi  va  yashash  uchun  so‘nggi  umidi  bo‘lib  qolmoqda.  Lekin  ushbu  muammo 

bugungi kunda ko‘pgina jinoiy holatlarga ya’ni, inson organlarini sotish jarayonlariga olib kelmoqda. Ushbu 

muammolarni  echimining  bugungi  kundagi  yangi  yo‘llardan  biri  hioblangan,  insonga  xayvonning  organi 

yoki to‘qimasini ko‘chirib o‘tish – ya’ni ksenotransplantatsiyadir. 

ABORT

  Amaliy  etikaning  anchadan  buyon  ko‘pchilikka  ma’lum  muammosi,  bu  –  abort.  To‘rtinchi 

haftaning  oxirida  homilada  dastlabki  yurak  urishi  paydo  bo‘ladi  .  Sakkizinchi  haftaning  oxirida  esa  miya 

tanasining  elektrofiziologik  faolligini  kuzatish  mumkin.  Demak  ,  har  qanday  abort,  xalq  ta’biri  bilan 

aytganda, jonlini jonsiz qilish, tirik organizmni tiriklikka bo‘lgan huquqdan mahrum etishdir. Xo‘sh, abortni 

axloqsizlik tarzida baholash kerakmi yo yo‘qmi ? 

O‘lim jazosi: 

O‘lim jazosi O‘lim, ma’lumki, axloqiy nuqtai nazardan eng ulkan yovuzlik hisoblanadi. Ayniqsa majburiy 

o‘lim.  SHunga  ko‘ra,  o‘lim  jazosining  huquqiy  jihatdan  qo‘llanilishi  mohiyatan  jamiyat  tomonidan 

yovuzlikka qarshi yovuzlik bilan javob berishdir. Payg‘ambarimiz Muhammad alayhissalom islom dinining 

uch asosi borligini aytib, ularning birinchisi odam o‘ldirmaslik ekanini ta’kidlaydilar. Buni imom G‘azzoliy 

«Mukoshafaat  ul  –  qulub»da  shunday  keltiradi:  «Termiziy  va  boshqa  hadischilar  rivoyat  qiladilar: 

Rasulluloh  buyurdilarki:  …  Islomning  uch  dasturi  bor.  Dinning  tamoyili  shular  ustiga  qurilgan.  Kim  shu 

asoslardan tashqari chiqsa, bu bilan u kofirlikka qarab ketgan bo‘ladi: 1  – Qonni (odam  o‘ldirishni) halol 

---