Biologiya fanidan mustaqil. Allamuratova M

30 

 

Poyalarining  uchida  uzunligi  10-30  sm  keladigan  ro’vaksimon  to’pgullar 

hosil  bo’ladi.  SHolining  har  bir  gulida  gulqo’rgon  vazifasini  bajaruvchi  ikkita 

yashil  gulqobiqlar  hosil  bo’ladi,  ichida  oltita  changchi  etiladi.changchilar  uzun 

changchi  iplari  va  changdonlardan  iborat.  O‘rtada  urug‘chi  joylashadi.  Mevasi 

po’stli dondir. SHolining vatani Hindiston botqoqliqlari hisoblanadi. 

Ekma sholi bahori issiqsevar o’simlikdir. U Hindiston, Xitoy va Afrikada bir 

necha ming yildan buyon ekib kelinadi. O‘rta Osiyoda ham sholi deyarli 2,5ming 

yildan  buyon  ekib  kelinadi.  SHoli  ham  ko’pchilik  mamlakatlarning  asosiy  don 

ekini hisoblanadi. Uning doni (guruchi) yormasidan turli xil taomlar tayyorlanadi. 

SHoli  donini  qayta  ishlash  natijasida  spirt,  kraxmal  olinadi.  Poxolidan  sifatli 

qog‘oz,arqon va boshqa mahsulotlar olinadi. (Rasm-4) 

 

 

 

Rasm-4. Sholi o‘simligining kuz faslidagi ko‘rinishi. 

 

Makkajo’xori.  Popuk  ildizlari  tuproqqa  1-1.5  metrgacha  kirib  boradi. 

Poyasi  tik  o’suvchi.  Bo’yi  4  metr  va  undan  ham  balandroq  bo’lishi  mumkin. 

Poyasining ichi govak. Barglari yirik, enli, ketma-ket joylashgan. Makkajo’xori bir 

uyli,  ayrim  jinsli  o’simlik,  ya’ni  ro’vagi  (  changchili  to’pguli)  poyaning  uchida, 

---