Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги иқтисодий ва

-
 
Ёқилғи-энергетик комплекс – I тур. 
-
 
Металлургия комплекси – II тур. 
-
 
Химик-ўрмон комплекс – III тур. 
-
 
Машинасозлик ва метални қайта ишлаш – IV тур. 

---

181 
-
 
Қурилиш материаллари, шиша саноатлари – V тур. 
-
 
Енгил саноат – VI тур. 
-
 
Озиқ-овқат ва қайта ишлаш саноати – VII тур. 
Ташқи савдо бўйича давлат монополиясидан воз кечиш 
Ўзбекистоннинг табиий ресурсларни қазиб олиш ва қайта 
ишлашга ихтисослашган минтақалари билан узоқ хориж 
мамлакатларининг 
ўзаро 
алмашинувининг 
кучайишига 
кўмаклашди. Бунга охирги йилларда ёқилғи-энергетика ва хом 
ашё комплексини қўллаб-қувватланишини таъминловчи давлат 
иқтисодий сиёсатнинг умумий йўналтирилганлиги ҳам 
кўмаклашди. 
Якуний истеъмолни қондирувчи машинасозлик ва ишлаб 
чиқариш (электроэнергия ва ёқилғи истеъмолидан ташқари) 
деярли давлат ёрдамисиз қолди ва фақат ўз имкониятларига ва 
минтақа имкониятларига таяниши мумкин эди. айнан IV ва V 
тур минтақаларида (машинасозлик, енгил саноат) ишлаб 
чиқариш кескин пасайди. Бунинг сабаблари: покооперацион 
алоқаларнинг узилиши мудофаа саноати конверсиясининг 
самарасиз ўтказилиши бўлди. 
Ташқи савдо фаолиятининг либераллаштирилиши ва 
Ўзбекистон экспортининг хом ашёга йўналтирилганлиги шуни 
аниқлаб бердики, умумий пасайиш миқёсида табиий 
ресурсларни қазиб олиш ва қайта ишлашга ихтисослашган 
ҳудудлар энг катта яшаб қолиш потенциалига эга. 
Ўтказилган таснифларга мос ҳолда уларга уч гуруҳ 
минтақалар киради. Бу минтақаларда ёнилғи-энергетика, 
металлургия ва кимё-ўрмон комплекслари устун туради. 
Алоҳида олинган минтақалар ривожланишининг прогноз 
баҳолари, 
уларда 
иқтисодий 
ўсишнинг 
минтақавий 
мультипликатори ва улардан амалиётда самарали фойдаланиш 
имкониятларини аниқлаб бериш билан боғлиқ. Шундай қилиб 
асосан, хом ашёли ёки аграр минтақалари учун ўсиш 
мультипликатори қайта ишловчи, тўлдирувчи ва хизмат 
кўрсатувчи 
ишлаб 
чиқаришнинг 
ҳамда 
инфратузилма 
тармоқларининг ривожланишидан ташкил топади. 
Асосан ВПК корхоналаригаэга бўлган минтақалар 
ўсишига импульсни конверсия бериши керак, шу жараёнда 
минтақа масштабида прогрессив тузилмавий ўзгаришларни 

---

182 
таъминловчи харбий ва фуқаро саноатлари ўртасидан 
технологик алқалар ўрнатилади. 
Ҳар ҳолда минтақаларнинг ривожланиши маълум 
структуравий қайта ўзгаришлар ва иқтисодиётдаги силжишлар 
билан боғлиқ.