O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta ta’lim vazirligi toshkent irrigatsiya va qishloq xo’jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti

0
0
отн
h
d
N
i


 
(2.22) 
                            
bu erda  h
0
 – xomakini devorining dastlabki qalinligi. 
Bir  elementli  asbobning  kalibrlash  kuchi  quyidagi  formula  yordamida 
aniqlanadi: 
 
m
h
d
K
P
т
0
0
p



 
(2.23) 
  
bu  erda  K
p
  -  materialning  aylanadan  chetga  chiqishini  va  materilaning 
mustahkamligini hisobga oluvchi  koeffitsient (K
p
 = 1.2 ... 1.5); σ
т
 – materialning 
oquvchanlik  chegarasi;  m  -  bu  formula  bo'yicha  hisoblanadigan  o'lchovsiz 
meridional kuchlanish (detal  devori  kesimining o'rta nuqtasidagi kuchlanish). 
 




т
0
0
o
отн
3
3
т
1
K
1
d
2
h
1
i
i
K
fb
2
d
fb
2
2
d
K
m

















 
(2.24) 
 
bu erda f –ishqalanish koeffitsienti; μ – Puasson koeffitsienti;  
d
з
 = d
o
 – h
o
; 
Е
т
т



; Е – egiluvchanlik moduli; 




ctg
f
1
K
; 
1
1
ctg
f
1
K




;  
b – lenta qalinligi;         


o
0
т
o
h
d
Е
i



. 
 
Agar  kalibrlash  ko'p  elementli  deformatsiyalash  asbobi  bilan  amalga 
oshirilsa,  ishlov  beriladigan  teshikda  bir  nechta  tish  bo'lishi  mumkin.  Bunday 
holatda    umumiy  kalibrlash  kuchi  kirish  va  chiqish  zonalarida  ularning  to'liq 
yuklanish  tasirida  bo‟lmasliginin  hisobga  olgan  holda  har  bir  deformatsiyalash 
asbobida    uchraydigan  yuklanishlar  yigindisidan  iborat  bo'ladi.  Devor  qalinligi 
katta  bo‟lganda    (h
0
/d
0
  >  1,0)  kalibrlash  kuchi  quyidagi  formula  bo'yicha 
aniqlanadi: 
 
 