O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta ta’lim vazirligi toshkent irrigatsiya va qishloq xo’jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti

 
 
Hozirgi  kunda  po‟lat  va  temir  asosida  qotishmalarning  bir  vaqtda  ham 
oquvchanlik  chegarasini,  ham  qayishqoqligini  oshiradigan  faqat  ikkita  puxtalash 
mexanizmi  mavjud.      Bular  donani  maydalash  va  zich  yupqa  chegaralarga  ega 
bo‟lgan  donalar  burchaklari  uncha  katta  farq  qilmagan  dislokatsion  strukturani 
yaratish.  
Yuqori mustahkamlik va mort vayron bo‟lishga qarshilik ko‟rsata oladigan 
strukturalarni hosil qilishda quyidagi qoidalarni hisobga olish lozim: 
-
 
dislokatsiyalar  harakatiga  shunday  strukturaviy  to‟siqlar  tizimi  yaratilishi 
kerakki,  unda  bitta  siljish  tekisligida  mahalliy  zo‟riqishlardan  oshgan  va  vayron 
bo‟lishiga olib keladigan dislokatsiyalarni  yig‟ilishiga yo‟l qo‟yilmasligi kerak; 
-
 
 juda  yuqori  zo‟riqishlarda    deformatsiyalarni  qo‟shni  hajmlarga  bemalol 
taqsimlash uchun to‟siqlarning o‟tkazuvchanligi yetarli bo‟lishi kerak; 
-
 
to‟siqlqr orasida dislokatsiyalar erkin harakatlana olish kerak.