Ҳ. Р. Очилов, Э. О. Тургунбоев жиноят ҳУҚУҚИ (умумий қисм)

 
Вояга етмаган шахслар озодликдан маҳрум қилиш 
жазосини
– тарбия колонияларида ўтайдилар. 
Тарбия колонияларида маҳкумлар: 
- жазо муддатининг тугагунига қадар; 
- ЖКнинг 87, 89, 90-моддалари тартибида жиноий жазодан 
озод этилгунига қадар; 
- вояга етгунига қадар сақланадилар. 
Маҳкум ўн саккиз ёшга тўлгач - ҳулқи ёмон маҳкумлар 
жазони ўташни давом эттириш учун тарбия колонияларидан 
умумий тартибли колонияларга ўтказилади.
Маҳкумларни тарбия колонияларида қолдирилиши мумкин, 
лекин маҳкум йигирма бир ёшга тўлиши билан ҳар қандай ҳолатда 
ҳам тарбия колониясидан жазони ижро этиш колониясига 
белгиланган тартиб бўйича ўтказилади.
Вояга етмаганларга нисбатан тайинланадиган озодликдан 
маҳрум қилиш жазоси қуйидаги ўзига хос хусусиятларга эга: 
- жазо муддатининг қисқалиги; 
- жазонинг фақат тарбия колонияларда ўталишлиги; 
- аёлларнинг жазони фақат умумий тартибли тарбия 
колонияларда ўташлиги; 
- вояга етмаганнинг жиноят содир этиш вақтидаги ёши ва 
содир этган жиноятининг хавфлилик даражасига қараб озодликдан 
маҳрум қилиш жазосининг табақалаштирилганлиги.
 
18.4. Вояга етмаганларга нисбатан жазо тайинлаш
. 
Вояга етмаганларга жазо тайинлаш деб
- жиноят содир 
этишда қонунда белгиланган тартибда айбли деб топилган вояга 
етмаган шахсга нисбатан ЖК Махсус қисм моддаси санкциясида 

---

-136-
назарда тутилган жазони (мажбурлов чорасини) қўлланилишига 
айтилади. 
Суд вояга етмаган шахсга жазо тайинлашда: 
- ЖК Махсус қисмининг жиноят содир этганлик учун 
жавобгарлик назарда тутилган моддасида белгиланган доирада; 
- умумий қисмнинг қоидаларига мувофиқ (ЖК 82, 83, 84, 85 – 
моддалари) муддатларига мувофиқ ҳолда тайинланади; 
- содир этилган жиноятнинг хусусияти ва ижтимоий 
хавфлилик даражасини;
- қилмишнинг содир қилиниши сабабини; 
- етказилган зарарнинг хусусияти ва миқдорини; 
- айбдорнинг шахсини; 
- жазони енгиллаштирувчи ва оғирлаштирувчи ҳолатларни; 
- 
вояга етмаганнинг ривожланганлик даражасини; 
- 
турмуш шароити ва тарбиясини; 
- 
соғлиғини; 
- 
содир этган жиноятининг сабабларини; 
- 
катта ёшдагиларнинг ва бошқа ҳолатларнинг унинг шахсига 
таъсирини ҳисобга олади.