Qayta tiklanuvchi energiya manbalari

3.2-jadval. Radial-o‘qiy turbinali gidroagregatlar 
T.R. 
Parametrlari 
Gidroagregat turlari 
1. 
Quvvat, kVt 
950 gacha 
550 
3300 
5600 
2. 
Bosim, m 
30÷100 
25÷55 
70÷120 
100÷160 
3. 
Suv sarfi, m
3
/s 
0,4÷1,25 
0,4÷1,3 
0,6÷3,2 
1,5÷4,0 
4. 
Turbina rotorining aylanish 
tezligi,  min
-1
 
1000; 1500 
1000 
600; 750; 
1000 
750; 1000 
5. 
Nominal kuchlanish, V 
400; 6000  400; 6000 
6000; 
10000 
6000;10000 
6. 
Elektr tokining nominal 
chastotasi, Gs 
50 
50 
50 
50 
 

---

50 
 
 
Radial-o‘qiy  turbinalarning  bosimli  quvurida  gidravlik  zarb  hosil  bo‘lish 
ehtimoli  bor.  Generatorda  halokat  yuz  berganida  yoki  yuklama  birdan  tushib 
ketganda  yo‘naltiruvchi  parraklar  suv  sarfini  kamaytiradi  va  hosil  bo‘lgan  gidravlik 
zarb  natijasida  quvur  yorilib  ketishi  mumkin.  Falokatlarni  yo‘qotish  uchun  radial-
o‘qiy turbinalar bosim o‘zgarib turganda spiral kameradan suvni tashlab yuboruvchi 
va saqlovchi salt tashlagichlar bilan ta’minlanadi. 
Yuqori bosimda ishlaydigan radial-o‘qiy turbinalarda ish g‘ildiragi parraklariga 
urilmay  oqib  o‘tadigan  suv  miqdorini  kamaytirish  muhim  ahamiyatgan  ega.  Buning 
uchun  bir-biriga  ulanadigan  qismlar  katta  aniqlikda  tayyorlanadi  hamda  bosim 
isrofini kamaytiruvchi maxsus tiqinlar bilan jihozlanadi. 
 
Radial-o‘qiy  turbinalarni  ishlab  chiqarishda,  ularni  uzoq  vaqt  va  ishonchli 
ishlashini  ta’minlovchi,  yemirilishga  chidamli,  maxsus  po‘lat  materiallardan 
foydalaniladi. 
Radial-o‘qiy  turbinali  gidroagregatlar,  turbinalar  va  mikro  GESlarni  tanlash 
diagrammasida  24÷250m  li  bosimlari, 75÷5000  kVt  quvvatlari  hamda  300÷4000  l/s 
suv sarfi oraliqlarida ishlashi ko‘rsatilgan 
(3.10-rasm)
. 
 
 
a) 
 
b) 
 
3.10 – rasm.