- 3 -
SO‘Z BOSHI
Ushbu darslik O‘zbekiston Respublikasi IIV Akademiyasida
ingliz tilini
o‘rganayotgan tinglovchilar va amaliyot xodimlari uchun mo‘ljallangan.
Darslikni yaratishdan asosiy maqsad undan o‘quv mashg‘ulotlari jarayonida
tinglovchi va kursanlarning ingliz tili bo‘yicha ta’limning avvalgi bosqichlarida
egallagan tayanch bilim va ko‘nikmalarini mustahkamlash va kasbga
yo‘naltirgan holda rivojlantirish yo‘lida amalda foydalanishdir. U
tinglovchilarni ingliz tili fonetikasi, orfografiyasi, grammatikasi va leksikasi
asoslari bilan
tanishtirish, inglizcha nutq tovushlari va so‘zlarni to‘g‘ri talaffuz
qilish, urg‘u va intonatsiyani to‘g‘ri qo‘llash ko‘nikmalarini shakllantirish, so‘z
boyligini doimo oshirib borish, inglizcha yozma manbalarni ovoz
chiqarib va
ichda o‘qib tushunish ko‘nikmalarini takomillashtirish, og‘zaki erkin muloqat
ko‘nikmalarini shakllantirish va rivojlantirish, bo‘lajak kasblariga aloqador
original matnlar mazmunini o‘qib tushunish va ulardan kerakli ma’lumotlarni
ajratib olish kabi malakalarni egallashlariga yaqindan yordam beradi.
Darslikdan o‘rin olgan grammatik material avvalgi bosqichlarda o‘tilgan
mavzularni takrorlash va ularni qo‘llash ko‘nikmalarini rivojlantirishni nazarda
tutadi. Leksik materialning asosiy qismi kundalik turmushda keng qo‘llanuvchi
grammatik qoliplar, so‘z
va iboralar, huquqshunoslikka oid ommalashgan
atamalar va kasb-hunar leksikasini aks ettirgan. O‘quv qo‘lanmada berilgan
matn va topshriqlar tinglovchilarni inglizcha og‘zaki nutqning turli
ko‘rinishlariga o‘rgatish maqsadidan kelib chiqib tanlab olingan. Matnlar,
dialoglar, og‘zaki va yozma mashqlar hamda boshqa
ijodiy ishlar uchun
berilgan topshiriqlarning mazmuni maishiy, ijtimoiy va siyosiy sohalarni
qamrab olgan.
Ingliz tilini o‘rganishda tinglovchilar oldiga ingliz tilining fonetik va
grammatik xususiyatlarini, og‘zaki va rasmiy til uslublari xususiyatlarini,
tarjima nazariyasiga oid zarur ma’lumotlarni, mutaxassislik tilining
atamalar
qatlamini va kasb-hunar leksikasini, lug‘atlardan to‘g‘ri foydalanishni,
inglizcha matnni eshitib tushunishni, sohaga oid inglizcha manbalarni o‘qish va
ulardagi ma’lumotlarni tahlil qilishni, o‘z xizmat
faoliyatida inglizcha
manbalardagi ma’lumotlardan foydalanishni, ingliz tilidan ona tiliga va ona
- 4 -
tilidan ingliz tiliga tarjima qilishni o‘rganish vazifalari qo‘yiladi.
Mashg‘ulotlarda ingliz tilining fonetikasi, grammatikasi va leksikasiga
oid mavzularni darslikda berilgan izchillikda tushuntirib borish va o‘quv
mavzularini mustahkamlash uchun berilgan mashq va topshiriqlarni to‘liq
bajarish tavsiya etiladi. Har bir mashg‘ulotda nutq faoliyatining barcha turlari,
ya’ni o‘qish, yozish, gapirish va eshitishga o‘rin berilishi maqsadga muvofiq.
Barcha mavzular bo‘yicha qo‘shimcha adabiyotlar ushbu darslik va
«Ingliz tili» fani bo‘yicha o‘quv dasturida tavsiya etilgan.
Tilni yanada
chuqurroq o‘rganish uchun mo‘ljallangan boshqa adabiyotlardan ham
foydalanish tavsiya etiladi.
Darslik mazkur ixtisoslik bo‘yicha o‘zbek tilida ilk marotaba
tayorlanlganligi bois unda muayyan kamchiliklar uchrashi tabiiy.
Shu bois
muallif ushbu o‘quv qo‘llanma yuzasidan bildirilgan tanqidiy fikr-mulohazalar
va takliflarni mamnuniyat bilan qabul qiladi va kelgusi ishlarida ulardan
foydalanadi.