Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

Esda  tuting!  Telefon  so‘zlashuvlarini  eshitib  turish  telefon 

aloqasi  tarmoqlari  orqali  olib  borilayotgan  so‘zlashuvlarni  texnika 

vositalari  yordamida  xufyona  eshitish  va  tezkor  qiziqish  ob’ekti 

hisoblangan  shaxsning  jinoiy  faoliyati  to‘g‘risidagi  ma’lumotlarni, 

uning  aloqalarini  aniqlash,  tezkor-qidiruv  faoliyatining  aniq 

vazifalarini  hal  qilish  uchun  foydali  bo‘lgan  boshqa  axborotni  olish 

uchun qayd etish borasidagi harakat yig‘indisi hisoblanadi. 

---

 

309 

prokurorning  sanksiyasi  bilan  yoxud  sudning  ajrimiga  ko‘ra  ularning 

telefon  yoki  boshqa  so‘zlashuv  qurilmalari  orqali  bo‘ladigan 

so‘zlashuvlarini eshitib turish amalga oshirilishi mumkin. 

Tergovchining  so‘zlashuvlarni  eshitib  turish  va  yozib  olishni 

amalga  oshirish  to‘g‘risidagi  iltimosnomasida  quyidagilar  ko‘rsatilishi 

lozim:  tergov  qilish  jarayonida  ularni  qo‘llash  zarurati  paydo 

bo‘lganjinoyat  ishi;  mazkur  tergov  harakatini  o‘tkazish  uchun  asoslar; 

telefon orqali va boshqa so‘zlashuvlari eshitilishi va yozib olinishi lozim 

bo‘lgan  shaxsning  familiyasi,  ismi,  otasining  ismi,  tergov  harakatini 

o‘tkazish  muddati;  eshitish  va  yozib  olishni  texnik  jihatdan  amalga 

oshirish topshirilgan organ nomi. 

 

O‘zR  JPKning  169-moddasida  nainki  telefon,  balki  boshqa 

so‘zlashuv  qurilmalari  orqali  olib  boriladigan  so‘zlashuvlarni  ham 

eshitib turish va yozib olish imkoniyati nazarda tutilgan. Bunda turli xil 

kommunikatsion  qurilmalar  va  vositalar  (ko‘chma  va  simsiz  aloqa, 

umumiy foydalaniladigan telefon aloqasi tarmoqlari va b.q.) yordamida 

axborot ayirboshlash (radioaloqa, mobil telefonlari orqali so‘zlashuvlar, 

teletayp, faks, elektron pochta orqali axborot uzatish) tushunilishi lozim.  

So‘zlashuvlarni  eshitib  turish  va  yozib  olish  tartib-qoidalari 

jinoyat-protsessual  qonun  hujjatlarida  aniq  belgilanmagan.  Ayni  hol 

qaysi  hollarda  u  protsessual  harakat  hisoblanishi  va  ushbu  maqomdan 

kelib  chiqadigan  oqibatlarga  sabab  bo‘lishi,  qaysi  hollarda  esa  u 

natijalari faqat bir qator zaruriy shartlarga rioya etilgan holdagina tergov 

qilinayotgan  jinoyat  ishi  bo‘yicha  dalillarga  aylanishi  mumkin  bo‘lgan 

tezkor-qidiruv tadbiri hisoblanishini aniq aytish imkonini bermaydi. 

Bir  qarashda,  javob  aniq  –  telefon  va  boshqa  so‘zlashuv 

qurilmalari orqali olib boriladigan so‘zlashuvlarni eshitib turish va yozib 

olish  O‘zR  JPKning  169-moddasida  nazarda  tutilgan  tartibda  qabul 

qilingan  qaror  asosida  o‘tkazilgan  holda,  bu  protsessual  harakat 

hisoblanadi.  Ayni  vaqtda,  O‘zbekiston  Respublikasining  “Tezkor-