K k o o r r X x o o

Korxonaning axborot muhiti 
 
 
Boshqaruv hisobotini tor ma’noda rahbar topshiriklari bo’yicha bajarilgan 
harakatlar to’g’risidagi hisobot sifatida tushunish mumkin. Yanada kengroq 
ma’noda esa bu korxona faoliyatining barcha jihatlari to’g’risida korxona rahbariga 
tarkiblashtirilgan axborotlarni taqdim etishni korxonada yo’lga qo’yilgan tizimdir 
(hujjatlar, ma’lumotnoma, hisobot, yozuv va h.q. shaklda). Korxona faoliyatining 
ikki tomoni – tashki va ichki yo’nalish turlariga mos raviщda, rahbariyatga taqdim 
etiladigan hisobotlarni ham ikki qismga ajratish mumkin. 
Tashqi muhit to’g’risidagi axborotlar. Marketing axborotlarni marketing 
bilan shug’ullanuvchi xodimlar tomonidan nazorat qilinadigan, bozorning barcha 
xarakteristikalari bo’yicha ma’lumotlardan tashkil topgan marketing axborot 
tizimini (MAT)ni tashkil etish yo’li bilan amalga oshiriladi. Marketing bo’yicha 
mutaxassislar bozor holati to’g’risidagi ma’lumotlarni yig’ish bilan 
shug’ullanadilar. Marketing axborotlarni yig’ishning asosiy yo’nalishlari bo’lib 
quyidagilar hisoblanadi: 

mijozlar va ularni xarid hatti - haraqatlarini o’ziga hos xususiyatlari; 

raqobatchilar (haqiqiy, potensial); 

mahsulot yetqazib beruvchilar; 
Marketing axborotlarining manbalari bo’lib: 

so’rov natijalarida olingan ma’lumotlar, statistika, boshlang’ich 
ma’lumotlardan tashkil topgan manbalar; 

ikkalamchi ma’lumotlar – ishonchlilikning turli darajalariga ega bo’lgan, 
ikkinchi manbadan olingan turli ma’lumotlar. 
Tabiiyki, marketing bo’yicha mutaxassislar o’z ishini bajarish uchun yanada 
to’liq va batafsil axborotlar zarur. Barcha marketing axborotlari marketing axborot 
tizimiga kiritilishi hamda unda ishlash uchun ochiq bo’lishi kerak. Biroq, korxona 
rahbariyatiga maydalashtirishni chuqur, ortiqcha darajasi kerak emas. Shuning 
uchun korxona rahbariyati uchun marketing axborotlarni taqdim etish, marketing 
bo’limi xodimlarning o’zlari foydalaniladigan ishchi axborotlarni taqdim etishdan 
farq qilish zarur.
Korxonaning ichki muhiti to’g’risida axborotlar korxonaning barcha 
faoliyatini qamrab oladi. Korxona faoliyati to’g’risidagi to’liq hisobot rejalarning 
uch turi bo’yicha hisobotlar asosida shakllantiriladi: 

byudjet (va mos pravishda moliyaviy va buxgalteriya hisobolari); 

ishlab chiqarish rejasi – ishlab chiqariladtgan mahsulot hajmi va 
assortimenti bo’yicha reja; 

tadbirlar rejasi – jami korxona va har bir bo’linmani kvartal (choralik) yoki 
oylik harakat rejasi. 
Rejalarning mazkur uch turiga mos keluvchi aniq ishlab chiqilgan hisobot 
tizimning mavjudligida, korxona rahbariyati korxonada nima yuz berayotganligi 
to’g’risida barcha to’liq axborotga ega bo’ladi. 

---