Navoiy davlat pedagogika instituti umumiy tilshunoslik

15.    Matematik  lingvistika.  Matematik  lingvistika  tilni  o`rganish  va  tasvirlash  jarayonida 
matematik  usullarning  (masalan,  statistik  usul,  informatsiya  na-zariyasi  kabilarning)  qo`llanish 
imkoniyatlarini tek-shiradi. 
16.    Neyrolingvistika.  Neyrolingvistika  neyron  va  lingvistika  so`zlarining  o`zaro 
birikuvidan,  qo`shi-lishidan  hosil  bo`lib,  inson  miyasidagi  nerv  hujay-ralarining,  neyronlarning 
tilni-so`zlarni  hosil  qi-lishdagi  vazifasini  o`rganadi.  Neyron  nerv  (asab)  sistemasining  asosiy 
qismi,  tarkibiy  elementi  sifatida  tilni-til  va  nutq  birliklarini  yaratishda  faol  xizmat  qiladi, 
yetakchi  hisoblanadi.  SHunga  ko`ra  neyrolingvistika  inson  nerv  sistemasi  bilan  aloqa  quroli-til 
orasidagi  uzviy,  doimiy,  zaruriy  muno-sabatni  yoritadi.  SHuningdek,  u  afatik  nutqni,  ya‘ni 
tushunib bo`lmaydigan, buzilgan, «kasallangan» nutqni, uning turlarini aniqlash va tasnif qilish, 

---

 
149 
fizio-logik nerv sistemasi, nutq faoliyati kabilar doira-sida tadqiqot ishlarini olib boradi. 
Xullas, lingvistika fani umumiylik sifatida, qayd etilganidek, turlicha xususiyliklari, sohalari 
orqali  til  sistemasini  butun  mohiyati,  murakkabligi  bilan,  kommunikativ  cheksiz  imkoniyatlari 
bilan  tad-qiq  qiladi.  U  ayni  jarayonda  qator  fanlar  bilan  o`zaro  aloqada,  hamkorlikda  ish  olib 
boradi, til va jamiyat, til va tarix, til va taraqqiyot, til va tafakkur, til va nutq kabi ӯta dolzarb va 
murakkab masalalarining yoritilishida faol ishtirok etadi.