Pedagogika 015, 2-son Muassis: Nizomiy

Иброҳимов А., Султонов Х., Жўраев Н. Ватан туйғуси. – Тошкент: Ўзбекистон, 1996.
– Б. 29. 
2
Абдуллаева М.Н., Абдурашидов М., Абилов У. ва бошқалар. Фалсафа: қисқача изоҳли 
луғат. – Тошкент: Шарқ, 2004. – Б. 217. 

---

PEDAGOGIKA
2015, 2-son
 
 
77 
farovon hayot qurish yo‘lida faol mehnat qilish istagi yoshlarimizning o‘z milliy 
g‘ururlarini namoyon etish omillaridan biridir.
Milliy g‘urur o‘z millatiga mansub moddiy va ma’naviy merosni 
o‘zlashtirish, urf-odat, an’ana va qadriyatlarni bilish va hurmat qilish evaziga 
shakllanadi. Bu esa har bir insonda o‘z millatining ma’naviy merosi, qadriyatlari, 
urf-odatlarining boshqa millatlar tomonidan e’tirof etilishi, uning o‘ziga xos 
xususiyatlariga yuksak baho berilishi shu millat vakilida faxrlanish tuyg‘usini 
shakllantiradi va rivojlantiradi. Milliy g‘ururi mustahkam bunday kishilarni 
ma’naviy-ruhiy jihatdan yengib bo‘lmaydi. Chunki milliy g‘ururi yuksak 
insonning ichki ruhiy qudrati ham yuksak bo‘lib, ana shu millatning 
rivojlanishiga asos bo‘ladi. Demak, milliy g‘urur insonning o‘z millati yutuqlari, 
tarixi, qadriyatlari, uning obro‘-e’tibori bilan faxrlanish tuyg‘usigina emas, balki 
millatning birligi va kelajagini ta’minlaydigan muhim omil ham bo‘lib 
hisoblanadi
1
. 
Milliy iftixor milliy g‘ururning yuqori bosqichi sanalib, iftixor ham ruhiy-
ma’naviy fazilatlardan biri sanalsa-da, ayrim tadqiqotlarda “milliy iftixor 
tuyg‘usi” bilan “milliy g‘urur” tushunchalariga birgalikda ta’rif berilgan: “Milliy 
g‘urur, milliy iftixor o‘zi mansub bo‘lgan millat, xalqning ravnaqi, taraqqiyoti 
uchun kurashishnigina emas, shu bilan birga, o‘zga millatga mansub kishilarga 
hurmat-ehtirom ko‘rsatishni taqozo qiladi. Bunday tuyg‘uga ega ma’naviy yetuk 
kishi milliy g‘ururni millatparastlikdan farqlay oladi, boshqa millat vakillarining 
izzat nafsi va g‘ururini kamsitmaydi. Shuningdek, milliy g‘urur va iftixor 
tuyg‘usiga ega insonda milliy o‘zlikni anglash tuyg‘usi shakllanadi”
2
. 
Qomusiy lug‘atda “milliy iftixor” tushunchasi: “Insonning ong va 
faoliyatida, o‘zi mansub bo‘lgan millatning madaniyati, tarixi, dini, tili, 
qadriyatlari qanchalik o‘rnashib olganligini ifodalaydi. Demak, milliy iftixorning 
shakllanishi uchun, avvalo, uning asosiy negizi bo‘lgan milliy g‘ururni 
tarbiyalash maqsadga muvofiqdir”
3
, – deb ta’rif berilgan. 
Mavzuga oid tadqiqotlarning aksariyatida har bir insonda milliy g‘urur 
tuyg‘usi milliy ongning shakllanganligi, o‘zlikni anglash, xalqparvarlik, Vatan 
mustaqilligi hamda xalqning boy moddiy va ma’naviy merosi bilan faxrlanish, 
millatining tarixini bilish, millat kelajagi yo‘lida mas’uliyatni his etish kabi 
ko‘rinishlarda namoyon bo‘lishi e’tirof etilgan. 
1