F. O‟. Jo‟rayev, G‟. X. Karimov qishloq xo‟jalik ekinlarini sug‟orishda suv tejamkor texnologiyalardan foydalanish

        Yorug’lik.  O‘simliklardagi  butun  hayotiy  jarayonlar-  o‘sish,  rivojlanish  va 

ko‘payish  davrida  yorug‘lik  hamda  issiqlik  kerak.  Yorug‘lik  kam  tushgan 

o‘simliklar  ingichka  (nimjon),  uzun,  sarg‘ish  bo‘lib  o‘sadi.  Barglarida  xlorofill 

bo‘lmaydi.Yashil  o‘simliklarda  organik  moddalarning  sintezlanishi  yoki 

fotosintezi yorug‘lik, issiqlik, suv va oziq moddalar yetarli bo‘lganda sodir bo‘ladi. 

Havoda  karbonat  angidridni  qancha  ko‘p  va  quyosh  nuri  qancha  kuchli  bo‘lsa, 

fotosintez ham shuncha kuchli kechadi va o‘simliklar tanasida ko‘p organik modda 

---

13 

 

hosil  bo‘ladi.  O‘simliklar  yorug‘likka  bo‘lgan  munosabatiga  ko‘ra  ikki  asosiy 

guruhga bo‘linadi. Bular: narmal rivojlanishi uchun ko‘p yorug‘lik talab qiladigan 

yorug‟sevar  o‘simliklar  va  soyada  ham  o‘sa  oladigan  soyaga  chidamli 

o‘simliklardir.  Masalan  g‘o‗za  yorug‘sevar  o‘simlik.  U  yorug‘lik  yetarli 

bo‘lgandagina mo‘l hosil beradi. 

Sug‘orish quyidagi turlarga bo‘linadi: 

1. Oqar suv bilan sug‘orish. Suv oqimi yoki uning fil‘tratsiyasi bilan dalaga 

yetkazib, taqsimlab beriladi. 

2.  Yomg‘irlatib  sug‘orish  -  ya'ni  suv  maxsus  mashinalarda  sun'iy  yomg‘ir 

hosil qilib yetkazib beriladi va taqsim qilinadi. 

3.  Tuproq  ostidan  sug‘orish  -  bunda  suv  dalaga  tuproq  ostidan  serkavak 

trubalar  orqali  yetkazib  beriladi  va  hamma  tomonga  tarqaladi  yoki  sizot  suvlar 

ko‘tarilib  o‘simlik  ildizlari  taralgan  tuproq  qatlamlariga  maxsus  tomchilatgichlar 

bilan bevosita yetkazib beriladi. 

4. Tumanlatib sug‘orish - bunda suv havoning o‘simlik joylashgan qatlamiga 

tuman shaklida yetkazib beriladi.