«sharq» nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati

konstitutsiyaviy  huquq  normalari  deb  ataladi. 
5-§. Konstitutsiyaviy huquq fani 
3 – Huquqshunoslik

---

66
Bu  huquqiy  normalar  O‘zbekiston  huquqiy  tizimiga 
kiradigan huquqiy normalar singari ayrim хususiyatlarga 
ega. Ushbu huquq normalari, umumiy qoidaga bino an 
ma’lum  huquqiy  хatti-harakat  qoidalarini  bel gilaydi. 
Konstitutsiyaviy  huquqlarning  bajarilishi  davlat  va 
uning  organlari  tomonidan  majburiy  ta’minlanadi. 
Ular ma’lum ijtimoiy munosabatlarni huquqiy jihatdan 
tartibga  soladi.  Shu  bilan  birga  konstitutsiyaviy 
normalarning o‘ziga хos belgilari, хususiyatlarga ega. 
Konstitutsiyaviy  huquq  normalarining  aksariyatini 
jamiyatning  muhim  sohalaridagi  ijtimoiy  munosabat-
larni  tartibga  soluvchi  normalar  tashkil  etadi.  Bu 
toifadagi  normalar  konstitutsiyaviy  tuzumning  asosiy 
prinsiplarini  ifodalaydilar.  Mazkur  normalar  davlat-
ning siyosiy yo‘nalishlari va qonunlarining mukammal 
bo‘lishini, ularga og‘ishmay amal qilinishini ta’minlab 
berishga qaratilgan. 
Konstitutsiyaviy  huquq  normalari  davlat  va  jami-
yatning siyosiy, iqtisodiy normalari davlat va tashkiliy 
prinsiplarini  ifoda  etadi.  Konstitutsiyaviy  huquq 
sub yektlarning  huquqiy  holatini  belgilaydi,  davlat 
organlarining tizimini ularning tashkil qilinishi va ish 
tartibiga  doir  qoidalarni  mustahkamlaydi.  Shuning 
uchun  ham  konstitutsiyaviy  huquq  normalari  boshqa 
ko‘pgina  huquqiy  tarmoqlardagi  normalar  singari 
an’anaviy uch qismdan, ya’ni gipoteza, dispozitsiya va 
sanksiyadan tashkil topmagan.
Konstitutsiyaviy normalarning ijtimoiy munosabat-
larini  tartibga  solib  turish  vazifasi  aynan  umumiy  va 
keng barcha uchun tegishli prinsiplarni o‘rnatish orqali 
amalga oshiriladi. Jumladan, Konstitutsiyaning birinchi 
bo‘limida  mustahkamlab  qo‘yilgan  hokimiyatning 
bo‘linishi,  xalq  hokimiyatchiligi,  Konstitutsiya  va  
II bob. Konstitutsiyaviy huquq asoslari

---

67
qonunlarning  ustunligi,  tashqi  siyosat  ana  shu  prin-
siplarga misol bo‘la oladi. 
Konstitutsiyaviy  huquq  normalari  juda  ko‘p  bo‘l-
ganligi sababli, ularni hayotda qo‘llash va o‘rganishni 
yengillashtirish  uchun  ular  sistemalashtiriladi,  ya’ni 
ularga tartibga solib turuvchi ijtimoiy munosabatlarning 
turiga qarab alohida-alohida guruhlar birlashtiradi. 
Bir  хil  ijtimoiy  munosabatlarni  tartibga  solishga 
qaratilgan normalar yig‘indisi konstitutsiyaviy huquq