Navoiy kon-metallurgiya kombinati navoiy davlat konchilik instituti

yonuvchi!» degan shiorlar  osilgan bo‗lishi shart. 
8.7.  To‗xtatilgan  generatorning  gaz-moy  sistemasidagi  ta‘mirlash  ishlari  farmoyish 
bilan  bajarilishi  mumkin. 
8.8.  Elektroliz  uskunalariga  (EU)  xizmat  ko‗rsatishda  vodorodni  kislorod  yoki  havo 
bilan  aralashmasidan  hosil
 
bo‗ladigan  portlovchi  aralashma  hosil  bo‗lishiga  yo‗l 
qo‗ymaslik shart. 
Vodorodni tozaligi  98,5 foizdan, kislorodniki  esa 98 foizdan kam bo‗lmasligi  shart. 
8.9.  Bosimni  sozlash  apparatining  ko‗rgazma  oynasida  suyuqlik  sathi  ko‗rinmasa, 
elektrolizerlarni  ishlatish  man qilinadi. 
Vodorod  va  kislorod  sistemalari  o‗rtasidagi  bosimning  maksimal  farqi  1961,4  Pa 
(200 mm, suv ustuni)-dan  ko‗p bo‗lmasligi shart. 
8.10.  Elektroliz  uskunalarining  apparat  va  quvurlarini  (ressiverlardan  tashqari)  ishga 
tushirilishidan  oldin  siqilgan  azot  bilan  tozalanishi  shart  (GOST  8050-85,  P  NAV). 
Ushbu apparatlarni  karbonad angidrid gazi  bilan  tozalash man qilinadi. 
EU  resiverlari  azot  yoki  karbonad  angidrid  gazi  bilan  tozalanishi  mumkin  (GOST 
8050-85,  oziq-ovqat yoki texnik  navi). 
Bir  resiver  yoki  resiverlar  gruppasini  ichini  ko‗zdan  kechirish  zarur  bulganda,  ularni 
ichidagi vodorodni karbonad angidrid gazi yoki azot gazi yordamida tozalash, boshqa 
ressiverlar  gruppasidan  ularni  flansdan  tashqariga  chiqqan  dumli  metall  qopqoq  yoki 
zulfin  orqali  metall  zaglushkalar  bilan  hamda  ochib-yopuvchi  uskunalardan  ajratish 
va undan keyin  esa bosim ostida toza havo berib tozalash talab qilinadi. 
Resiverlarni  inert  gazi,  havo  va  vodorod  bilan  puflab  tozalashda  ulardagi 
komponentlarning  to‗yimi 8.1 jadvalda ko‗rsatilgan darajagacha etkazilishi  zarur. 
Agar  0,05  foiz  uglerod  oksidi  bo‗lgan  karbonad  angidrid  gazining  texnik  navidan 
tozalash  uchun  foydalanilsa,  uni  karbonad  angidrid  gazining  oziq-ovqat  uchun 
foydalaniladigan  navidan  alohida  saqlash zarur. 
8.11.  Agar  EU 4 soatdan ortiq o‗chirib qo‗yilsa, uning apparatlari va quvurlarini azot 
bilan tozalash shart. Sistema 1-4 soat oralig‗ida uchib tursa uni vodorod yoki kislorod 
bosimi  (9,807-19,614)  10
3
  Pa  (0,1-0,2  kgs/sm
2
)  ostida  qoldirish  mumkin.  Uskuna  1 
soatgacha  o‗chirilgan  taqdirda  apparatlarni  nominal  gaz  bosimi  ostida  qoldirish 
mumkin, 
bunda  vodorod  va  kislorod  bosimi  farqini  bildiruvchi  bosim 
regulyatorlaridagi  signalizatsiya  o‗chirilmasligi  shart. 

---

 
137 
Agar  elektrolizerni  o‗chishi  texnologik  rejimni  buzilishi  bilan  bog‗liq  bo‗lsa 
elektrolizerdan  elektrolitni  surib  chiqarib  olish  zarurati  tug‗ilsa,  u  holda  apparat  va 
quvurlarni  azot bilan  puflab tozalash shart. 
8.12.  Elektroliz  uskunalaridagi  qurilmalarni  ochish  bilan  bog‗liq  kavsharlash  va 
ta‘mirlash  ishlari  bajarilganda,  vodorodning  yurish  yo‗li  bo‗yicha  eng  oxirgi 
nuqtasidagi  vodorod  batamom  chiqarilmaguncha  elektroliz  uskunalaridagi  puflab 
tozalashni  davom ettirish  zarur. 
8.13.  EU  xonasida  ochiq  olov  bilan  ishlash,  uskunani  o‗chirgandan  so‗ng,  xonadagi 
havoda  vodorodni  yo‗qligini  tekshirgandan  va  xonani  to‗xtovsiz  shamollatishni 
tashkil  qilgandan  keyingina  bajarilishi  mumkin. 
Ta‘mirlash  uchun  mo‗ljallangan  uskunalar  joylashgan  xonadagi  apparatlarda  ochiq 
olov  bilan  bog‗liq  ishlarni  bajarishda  ushbu  xonada  joylashgan  ishlab  turgan 
uskunalar  quvurlarini  ta‘mirlashga  chiqarilgan  uskunalardan  ajratilib,  o‗sha  erga 
(zaglushka)  dumli  qopqoq qo‗yish zarur. 
Ochiq  olov  bilan  ishlanadigan  joy  to‗siqlar  bilan  to‗silishi  shart.  Vodorod  bilan 
to‗ldirilgan  apparatlarda ta‘mirlash  ishlarini  olib borish man qilinadi.