O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi termiz davlat universiteti


Sovet davrida nutq metodikasini rivojlantirish



Download 2,12 Mb.
Pdf ko'rish
bet18/163
Sana31.12.2021
Hajmi2,12 Mb.
#279679
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   163
Bog'liq
Nutq ostirish nazariyasi va metodikasi

Sovet davrida nutq metodikasini rivojlantirish 
Nutqni rivojlantirish metodikasi fakat sovet davriga kelib mustaqil fan sifatida shakllandi. 
Ushbu  davrning  dastlabki  yillaridayok  (1918)  nafakat  Rossiyada,  balki  bolalar  milliy  tilda 
o’kitiladigan  barcha  milliy  hududlarda  ham  ommaviy  ravishda  bolalar  bog’chalarini  tashkil 
qilish  boshlandi.  Umumiy  maktabgacha  ta’lim  nazariyasi  vujudga  keldi.  Bolalar  nutqini 
rivojlantirish ishining mazmuni va uning eng samarali yo’llarini aniklash vazifasi paydo bo’ldi. 
Maktabgacha  yoshdagi  bolalar  nutqini  rivojlantirish  metodikasini  fan  sifatida 
shakllantirishga  ye.I.Tixeeva,  ye.A.Flerina,  O.I.Solovev,  A.N.Govzdev va  boshkalar  katta  hissa 
ko’shganlar. 
Elizaveta  Ivanovna  Tixeeva  (1866-1944)  talantli  pedagog  va  yirik  jamoat  arbobi  edi. 
ye.I.Tixeeva «eng yaxshi ma’nodagi insonni» tarbiyalashga yord-7am berishi va eng ilk yoshdan 
boshlab  to  keksalikka  kadar  insonni  har  tomonlama  rivojlantirishni  ta’minlaydigan  pedagogik 
nazariyani yaratish ustida ishlagan. 
E.I.Tixeeva  o’z  pedagogik  faoliyatining  dastlabki  yillaridayok  bolalarni  o’kitishda  ona 
tilining muhim ahamiyatga egaligiga e’tiborini karatgan. 
K.D.Ushinskiy  ta’limoti  asosida  hali  inkilobgacha  bo’lgan  davrdayok  ishlab  chikilgan 
oilada,  bolalar  bog’chasida,  maktabda  bolalarga  ona  tilini  o’kitish  jarayonida  ularning  nutqini 
rivojlantirish metodikasi ye.I.Tixeevaning pedagogik nazariyasida markaziy o’rin egallaydi. 
1913  yilda    ye.I.Tixeevaning  «Ona  tili  va  uni  rivojlantirish  yo’llari»  nomli  asari  bosilib 
chikdi. Tixeeva nutqni rivojlantirish ahamiyati, yo’llari va vositalariga oid muhim masalalarni til 
madaniyatini umumiy rivojlantirish, bolalarda o’z xalqiga, vataniga muhabbatni tarbiyalash bilan 
bog’liqlikda  hal  etgan.  ye.I.Tixeeva  tilni  o’rgatishni  ilk  bolalik  choђidan  boshlash  zarur,  deb 
hisoblagan, chunki to’g’ri nutq ko’nikmasi boshka boshka ko’nikmalar singari oilada orttiriladi. 
ye.I.Tixeevaning  fikricha,  bolalar  bog’chasi  bolalarning  barcha  kobiliyatlarini  rivojlantirgan 
holda  nutqni  egallashning  juda  ahamiyatli  va  muhim  kobiliyatiga  e’tiborni  karatishi  darkor: 


 
25 
«chunki  nutqni  muntazam  o’rgatish,  nutq  va  tilni  metodik  rivojlantirish  bolalar  bog’chasidagi 
butun tarbiya ishlarining asosini tashkil kilmoђi lozim»
7

Bolalar bog’chasining ye.I.Tixeeva tomonidan olђa surilgan asosiy vazifasi – bolalarning 
barcha kobiliyatlarini, shu jumladan nutqni egallash qobiliyatini jadal rivojlantirish uchun shart-
sharoitlar  yaratishdan    iborat.  Ayni  paytda  nutqni  o’rgatish  bolalar  bog’chasidagi  butun  tarbiya 
ishlarining asosini tashkil kilmoђi zarur. 

Download 2,12 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   163




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish