Z. O. Nazarova farm atsevtika fan lari d o k to ri, professor


  Tibbiyot  tovarshunosligi  tamoyillari



Download 5,95 Mb.
Pdf ko'rish
bet15/536
Sana31.12.2021
Hajmi5,95 Mb.
#279482
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   536
Bog'liq
pdffox.com tibbiyot-tovarshunosligi

2.  Tibbiyot  tovarshunosligi  tamoyillari
Tamoyil  (prinsip  —  lot.  Prihcpium   —  asos,  ibtido)  —  u 
yoki bu  nazariya,  ta ’limot  va  faoliyatning asosiy qoidasi.
Tibbiyot tovarshunoslikning tamoyillari quyidagilar: xavfsizlik, 
samaradorlik,  mutanosiblik,  o ‘zaro  almashinuv,  tizimlash.
Xavfsizlik —
  inson  hayoti,  sog‘Iig‘iga ziyon yetkazishga bog‘liq 
b o ‘lgan,  bunga  yo‘l  q o ‘yilmaydigan  tavakkalchilikning yo‘qligiga 
asoslangan  tovarshunoslik  tam oyillarining  asosiysi.  Bu  ayniqsa 
davolash,  tashxis,  muolajalar  o ‘tkazish  uchun  foydalaniladigan 
tibbiy asboblar,  uskunalar va apparatlarga  tegishlidir.
Ayni  paytda  tovarshunoslikda  tovarlar va  atrof-m uhit  uchun 
xavfsiz  tam oyiliga  qad o q lash ,  tra n s p o rtd a   tashish,  saqlash 
jarayonlarida rioya qilinishi shart.  Masalan,  kislorodli yoki boshqa 
tibbiy gazlar bilan to ‘ldirilgan ballonlarni tashish va saqlashda atrof- 
muhitga nisbatan xavfsizlik tamoyiliga q at’iy rioya qilinishi zarur.
Sam aradorlik  —
  tovarlarni  ishlab  chiqarish,  qadoqlash, 
saqlash, sotish va iste’mol qilish  (foydalanishda)  m o‘tadil  natijaga 
erishishdan  iborat  tamoyil.
Ushbu tamoyil TTning assortim ent turlarini shakllantirishda, 
shuningdek  sifati  va  m iqdorini  ta ’m inlashda  muhim  ahamiyatga 
egadir.  Masalan, qadoqlash yoki saqlash samaradorligi zarur sifatda
11


saqlab qolingan tovarlam ing miqdori va m azkur jarayonlarga sarf- 
xarajatlar bilan  belgilanadi.
Mutanosiblik —
 TTning yaroqliligi,  ko ‘ngilsiz o ‘zaro ta ’sirini 
vujudga  keltirm aydigan,  ham korlikda  foydalanishga  nisbatan 
jarayonlar yoki  xizm atlarning  foydaliligini  belgilovchi  tamoyil.
0 ‘zaro almashinuv —
 bitta tovar, jarayon yoki xizmat o ‘miga 
boshqa tovar, jarayon yoki xizmatning yaroqliligi, bir xil talablami 
bajarish  m aqsadida  foydalanishi  bilan  aniqlanadi.  Tovarlaming 
o ‘zaro almashinuvi ular o ‘rtasida  raqobat bilan belgilanadi va ayni 
paytda  bu  shunga  o ‘xshash  ehtiyojlam i  turli  xil  tovarlar  bilan 
to ‘ldirish  imkonini beradi. Ayrim TTning tasniflari nechog‘li yaqin 
bo‘lsa, ular o ‘zaro almashinuvdan foydalanishga shunchalik yaroqli 
bo'ladi.  Masalan, jarrohlikda ishlatiladigan  pichoq  vaskalpel.
TT  (m ahsulot,  asbob,  uskuna)  ning  yoki  bu  buyum larni 
butlovchi  ayrim   tovarlam ing  ko‘zda  tutilgan  talablam i  bajarish 
uchun  boshqa  uskuna  o ‘rnida  foydalanilishiga  qodirligi  o ‘zaro 
a lm a sh in u v c h i  to v a rla m in g   x ilm a -x illig i  (a s so rtim e n ti)n i 
shakllantirishda m uhim  aham iyat kasb etadi.
Tizimlash  (sistematizatsiya)  —
  bir xil,  o 'zaro  almashinadigan 
tovarlar,  ja ra y o n la r  yoki  xizm atlarning  m uayyan  izchilligini 
belgilashdan  iborat tamoyil.
Obyektlarning ko ‘p xilligini  hisobga olgan tovarshunoslikdagi 
tizimlash  —  tartibga  solish  favqulodda  m uhim   ahamiyatga  ega, 
chunki  u  o ‘zaro   b o g ‘langan  va  o ‘zaro   b o ‘ysingan  to ifa la r 
(m untazam   kategoriyalar) ga birlashtirish,  muayyan  reja b o ‘yicha 
qurilgan  chizm ani  tuzish  imkonini  yaratadi.
Tizimlash  tamoyili  usullar  guruhi  asosiga  qo'yilgan  b o ‘lib, 
ular tarkibiga tovarshunoslikda keng qo ‘llaniladigan tenglashtirish 
(identifikatsiya),  tasniflash,  um um lashtirish  va  kodlashtirishlar 
kiradi.
12



Download 5,95 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   536




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish