Z. O. Nazarova farm atsevtika fan lari d o k to ri, professor

---

0 ‘ZBEKIST0N  RESPUBLIKASI  OLIY  VA  0 ‘RTA  MAXSUS 
TA’LIM VAZIRLIGI 
TOSHKENT  FARMATSEVTIKA  INSTITUTI
M .N .  Ziyayeva,  G.A.  Sultonova
TIBBIYOT 
TOVARSHUNOSLIGI
0 ‘zbekiston  Respublikasi  Oliy  va o'rta  maxsus ta ’lim  vazirligi 
farmatsevtika  institution  talabalari  uchun  darslik sifatida  tavsiya  etgan
Professor  X .S.  Zaynutdinovning
umumiy tahriri  ostida
Toshkent
O'zbekiston  Respublikasi  Fanlar  akademiyasi 
«Fan»  nashriyoti 
2008

---

G .U . 
Tillayeva 
—  te x n ik a   fanlari  d o k to ri,  p ro fesso r.
Z.O.  Nazarova 
—  farm atsevtika fan lari  d o k to ri,  professor. 
R.Z. Ziyayev 
—  farm atsevtika  fanlari  n o m z o d i,  d o tse n t.
T aqrizchilar:
U shbu  darslik  0 ‘zbekiston  Respublikasi oliy va o ‘rta maxsus t a ’lim 
vazirligi tasdiqlagan dasturga muvofiq yozilgan.
D arslikda tibbiyot  tovarshunosligining asosiy tushunchalari,  tibbiyot 
tovarlarining tavsiflari bayon etilgan.  Asosiy e ’tib o r tibbiyot tovarlarining 
assortimentini o ‘rganishga,  sifat  nazoratini o ‘tkazishga,  m e’yoriy hujjatlarga 
binoan qutilash va saqlashga qaratilgan.  M e’yoriy hujjatlaming turli toifalari, 
amaldagi standartlarga oid  m a’lum otlar ta ’riflangan.
Shifoxonalar va klinik-tashxis Iaboratoriyalariga m o'ljallangan tibbiy 
texnika,  tibbiy  asboblar  va  buyu m lam ing  zam onaviy  nam u nalari,  eng 
yangi  uskunalari tasvirlangan.
“ F a rm a tsiy a ”  va  “ Kasbiy  t a ’lim ”  y o 'n a lish la ri  b o 'y ic h a   t a ’lim  
olayotgan  farm atsevtika  oliy  o ‘quv  yurtlarining  bakalavrlariga  h am d a 
tibbiyot  o ‘quv yurtlari  oliy malakali  ham shiralariga moMjallangan.
ISBN  978-9943-09-652-3
©  0 ‘zbekiston  Respublikasi 
fanlar  akademiyasi  “ Fan” 
nashriyoti,  2008-yil.

---

MUNDARIJA
I  bo‘lim
Tovarsbunoslikning  nazariy asoslari
K i r i s h .....................................................................................................................9
1. Tovarshunoslik fani va uning vazifalari,  m aqsadi 
9
2. Tibbiyot tovarshunosligi tam o y illari.................................................  
11
I  BOB.  Tovarlar,  ularning  tasnifi,  assortimenti 
13
1.1.  Tovarlarva ularning tasnifi 
13
1.2. Tovarlar assortim enti. Assortim ent ta sn ifi...........................................16
1.3. Assortim entning xususiyatlari va ko‘rsatkichlari.................................19
1.4.  Tibbiyot tovarlarini  tasniflash  ................................................................20
II  BOB.  Tovarlarning  sifati,  ko‘rsatkichlari,
iste’mol  xossalari
.........................................................................28
2.1. Asosiy tu s h u n c h a la r.................................................................................. 28
2.2.  Sifatning xususiyatlari va ko‘rsatkichlari...............................................28
2.3.  Tovarlar iste’mol  xossalari va ko‘rsatkichlar nom enklaturasi 
30
III  BOB.  Sifat nazorati  va  standartlash 
36
3.1.  Dori vositalar va tibbiy texnika, tibbiyot buyum larining
sifatini  nazorat  qilish  t i z i m i ................................................................. 36
3.2.  Standartlashning um um iy savollari. Asosiy  ta ’riflar 
39
3.3.  Standartlash m aqsadlari va vazifalari 
41
3.4.  Standartlash sohasida m e’yoriy hujjatlam ing toifalari, 
standartlar t u r l a r i ........................................................................................42
3.5. Xalqaro standartlar 
45
3.6.  Ekspluatasiya (foydalanish)  hujjatlari................... ................................ 49
IV  BOB.  Materialshunoslik  asoslari 
54
4.1. Ashyolam ing x o ssa la ri.............................................................................. 54
4.2.  M etallar, tasnifi, tibbiyotda ish latilish i................................................ 57
4.3.  Zanglash va him oya-m anzarali q o p la m a la r.........................................60
4.4.  Nom etall  ashyolar va ulam i tibbiyotda ish latilish i............................ 62
4.5.  P olim er a s h y o la r .......................................................................................64
S o ‘z b o s h i.....................................................................................................................7