«биоинформатикага муқаддима»

 

---

1-МАЪРУЗА
Мавзу: Биоинформатика фанининг ривожланиш тарихи. Фаннинг предмети ва 
мақсади. Замонавий биологиядаги муаммоларни ҳал этишда биоинформатиканинг 
роли. 
 
Режа: 
1. Биоинформатика қандай фан? 
2. Биоинформатика фанининг ривожланиш босқичлари. 
3. Биоинформатика фанининг предмети, мақсади ва вазифалари.
4. Биоинформатика фанида ечиладиган муаммолар ва бошқа фанлар билан 
боғлиқлиги.
Мавзунинг долзарблиги: Ҳар қандай фанни чуқур эгаллаш энг аввало унинг 
аҳамияти, фан сифатида ривожланиш босқичлари, тадқиқ этиладиган объекти, предмети 
ва вазифаларини англаб етишдан бошланади. Бугунги кунда кўпчилик тасаввурида 
биоинформатик тадқиқотчи деганда компьютер дастурловчилари (программистлар) 
гавдаланади. Тўғри, биоинформатика компьютер дастурлари билан узвий боғлиқ бўлсада, 
бу соҳадаги олим дастурловчилардан анчайин фарқ қилади. Айнан мана шу фарқларни 
тушуниб етиш ва биоинформатика фанининг асл моҳиятини англаш ўқитувчи томонидан 
талабаларга вазифа этиб белгиланади. Биоинформатика фани ютуқларидан бири бўлган 
одам геномининг 3 млрддан ортиқ нуклеотидлардан иборат эканлигининг аниқланишини 
фандаги инсоният қадамининг ойга етиши каби ақлбовар қилмас кашфиѐтлар қаторига 
киритиш мумкин.
Биоинформатика ѐки информацион биология фани замонавий биологиянинг юқори 
технологик соҳаси ҳисобланиб, генетика ва селекция, молекуляр генетика ва биология, 
генетик ва оқсил инженерияси, биотехнология, тиббиѐт генетикаси, генодиагностика, 
генотерапия, экология ва шу каби биология соҳаларини назарий ва информацион – 
компьютерли асослар билан таъминлаб беради. 
Таянч атамалар: информацион биология, маълумотлар базалари, геномлар, 
секвенирлаш методлари, трансгенез, генотерапия, генодиагностика, геном аннотацияси, 
прогнозлаштириш функцияси, интеллектуал мулк ҳуқуқи.