Microsoft Word 127b2635c69e0ccce220d54f0a4d206a612d9bae85273c7ad237f9e445cb2da1

Qoraqalpog’iston 

Respublikasi 

byudjeti 

- 

Qoraqalpog’iston 

Respublikasining  respublika  byudjetini  hamda  respublikaga  bo’ysunuvchi 

tumanlar va shaharlar byudjetini; 

---

184 

 

• 

Viloyat byudjeti – umumviloyat byudjetini hamda viloyatga bo’ysunuvchi 

tumanlar va shaharlar byudjetini; 

• 

Tumanlarga  bo’linadigan  shahar  byudjeti  –  umumshahar  byudjetini 

hamda shahar tarkibiga kiruvchi tumanlar byudjetlarini; 

• 

Tarkibida  shaharlari  bo’lgan  tuman  byudjeti  –  umumtuman  byudjetini 

hamda tuman bo’ysunuvidagi shaharlar byudjetlarini  

H

H

u

u

q

q

u

u

q

q

i

i

y

y

 

 

j

j

i

i

h

h

a

a

t

t

d

d

a

a

n

n

 

 

m

m

a

a

h

h

a

a

l

l

l

l

i

i

y

y

 

 

b

b

y

y

u

u

d

d

j

j

e

e

t

t

l

l

a

a

r

r

 

 

b

b

y

y

u

u

d

d

j

j

e

e

t

t

 

 

y

y

i

i

l

l

i

i

 

 

d

d

a

a

v

v

o

o

m

m

i

i

d

d

a

a

 

 

d

d

a

a

r

r

o

o

m

m

a

a

d

d

 

 

m

m

a

a

n

n

b

b

a

a

l

l

a

a

r

r

i

i

 

 

v

v

a

a

 

 

u

u

l

l

a

a

r

r

d

d

a

a

n

n

 

 

t

t

u

u

s

s

h

h

u

u

m

m

l

l

a

a

r

r

 

 

m

m

i

i

q

q

d

d

o

o

r

r

i

i

,

,

 

 

a

a

n

n

i

i

q

q

 

 

m

m

a

a

q

q

s

s

a

a

d

d

l

l

a

a

r

r

 

 

u

u

c

c

h

h

u

u

n

n

 

 

m

m

o

o

’

’

l

l

j

j

a

a

l

l

l

l

a

a

n

n

g

g

a

a

n

n

 

 

x

x

a

a

r

r

a

a

j

j

a

a

t

t

 

 

y

y

o

o

’

’

n

n

a

a

l

l

i

i

s

s

h

h

l

l

a

a

r

r

i

i

 

 

a

a

k

k

s

s

 

 

e

e

t

t

t

t

i

i

r

r

i

i

l

l

a

a

d

d

i

i

g

g

a

a

n

n

 

 

m

m

o

o

l

l

i

i

y

y

a

a

v

v

i

i

y

y

 

 

x

x

u

u

j

j

j

j

a

a

t

t

d

d

i

i

r

r. 

Mahalliy  byudjetlar  ishlab  chiqarishning  yakuniy  natijalarini  aholiga 

etkazishning  asosiy  yo’nalishini  belgilab  beruvchi  vositadir.  Mahalliy  byudjetlar 

orqali  ijtimoiy  iste’mol  jamg’armalari  aholining  ayrim  guruhlari  o’rtasida 

taqsimlanadi.

35

 

Mahalliy byudjetlar  hukumat mahalliy  organlarining  faoliyatini  moliyaviy 

ta’minoti  bo’lib  hsoblanadigan  pul  jamg’armalarini  shakllantirish,  hudud 

iqtisodiyot  tarmoqlariga  bu  jamg’armalarni  taqsimlash  va  ishlatish,  mahalliy 

hukumat  organlariga  qarashli  korxonalar,  tashkilotlar  muassasalarning  moliyaviy 

xo’jalik faoliyatini nazorat qilish kabi vazifalarni bajaradi.  

Mahalliy  byudjetlar  umumdavlat  iqtisodiy  va  ijtimoiy  vazifalarini  amalga 

oshirishda,  birinchi  navbatda  davlat  mablag’larini  taqsimlash  va  ijtimoiy 

infratuzilmani rivojlantirishda muhim ahamiyatga ega. 

Ishlab  chiqarilgan  moddiy  ne’matlarni  taqsimlash  va  aholiga  etkazish 

asosan  byudjet  tizimi  orqali  amalga  oshiradi.  Ma’lumki,  iste’mol 

jamg’armalarining  asosiy  qismi  byudjetlar  orqali  shakllantiriladi.  Bunda  xalq 

ta’limi,  sog’liqni  saqlash,  ijtimoiy  ta’minot,  uy-joy  komunal  xizmat  sohasi  bilan 

bog’liq asosiy xarajatlar mahalliy byudjetlar hisobidan amalga oshiriladi

58

.  

Davlat  tomonidan ijtimoiy  himoya bilan bog’liq  siyosatni amalga  oshirish 

                               

 

58

 Ali Hashim Bair Allan. Treaury reference model. Word Bank & IMF. March. 2010. 347 r.

 

---

185 

 

katta  miqdordagi  moddiy  va  moliyaviy  resurslarni  talab  qiladi  va  bu  muhim 

vazifalar  mahalliy  hokimiyat  organlariga  yuklatilgan.  Aholini  ijtimoiy  himoya 

qilish  bilan  bog’liq  chora  tadbirlarni  moliyalashtirish  asosan  mahalliy  byudjetlar 

hisobidan amalga oshiriladi. 

Mahalliy  byudjetlarning  mavqeini  yanada  oshirish  hukumatning  byudjet 

siyosatini  samaradorligini  oshirishga    xizmat  qiladigan  muhim  omil  ekanligi 

ahamiyatga molikdir.  

Byudjet 

kodeksidaning 

27-moddasida Qoraqalpog’iston 

Respublikasi 

Jo’qorg’i Kengesining, xalq deputatlari viloyatlar va Toshkent shahar, tumanlar va 

shaharlar  Kengashlarining  byudjet  sohasidagi  vakolatlari  aniqlashtirilgan. 

Bunga  ko’ra  Qoraqalpog’iston  Respublikasi  Jo’qorg’i  Kengesi,  xalq  deputatlari 

viloyatlar va Toshkent shahar, tumanlar va shaharlar Kengashlari: 

-  Qoraqalpog’iston  Respublikasi  byudjetini,  viloyatlar  va  Toshkent  shahar 

mahalliy  byudjetlarini,  tumanlar  va  shaharlar  byudjetlarini  tegishincha 

Qoraqalpog’iston  Respublikasi  Vazirlar  Kengashi,  viloyatlar  va  Toshkent  shahar, 

tumanlar va shaharlar hokimlarining taqdimnomasiga ko’ra ko’rib chiqadi va qabul 

qiladi; 

-  Qoraqalpog’iston  Respublikasi  byudjeti,  viloyatlar  va  Toshkent  shahar 

mahalliy byudjetlari, tumanlar va shaharlar byudjetlarining tegishli davrdagi ijrosi 

to’g’risidagi  hisobotlarni  tegishincha  Qoraqalpog’iston  Respublikasi  Vazirlar 

Kengashi,  viloyatlar  va  Toshkent  shahar,  tumanlar  va  shaharlar  hokimlarining 

taqdimnomasiga ko’ra har chorakda ko’rib chiqadi va tasdiqlaydi; 

-  mahalliy  soliqlar  va  boshqa  majburiy  to’lovlarning  stavkalarini  qonun 

hujjatlarida belgilangan miqdorlar doirasida belgilaydi. 

Qoraqalpog’iston  Respublikasi  Jo’qorg’i  Kengesi,  xalq  deputatlari  viloyatlar 

va Toshkent shahar, tumanlar va shaharlar Kengashlari qonun hujjatlariga muvofiq 

byudjet sohasida boshqa vakolatlarni ham amalga oshirishi mumkin. 

---

186 

 

Qoraqalpog’iston  Respublikasi  Jo’qorg’i  Kengesining,  xalq  deputatlari 

viloyatlar  va  Toshkent  shahar,  tumanlar  va  shaharlar  Kengashlarining  vakolatlari 

asosida tegishli hududlar hokimlarining vakolatlari belgilangan:

59

 

- tegishli byudjet loyihasini ishlab chiqish va uni ijro etish  jarayonini tashkil 

etadi hamda muvofiqlashtirib boradi; 

-  byudjet  so’rovi  olinishiga  qarab  tegishli  byudjetlarning  loyihalarini  tuzish 

to’g’risida  qarorlar  qabul  qiladi,  ularni  tayyorlash  tartibi  va  muddatlarini 

belgilaydi; 

-  Qoraqalpog’iston  Respublikasi  byudjeti  loyihasini,  viloyatlar  va  Toshkent 

shahar  mahalliy  byudjetlari,  tumanlar  va  shaharlar  byudjetlari  loyihalarini 

tegishincha  Qoraqalpog’iston  Respublikasi  Jo’qorg’i  Kengesi,  xalq  deputatlari 

viloyatlar va Toshkent shahar, tumanlar va shaharlar Kengashlariga ko’rib chiqish 

va qabul qilish uchun taqdim etadi; 

-  Qoraqalpog’iston  Respublikasi  Jo’qorg’i  Kengesining,  xalq  deputatlari 

viloyatlar  va  Toshkent  shahar,  tumanlar va  shaharlar  Kengashlarining qarorlariga 

muvofiq  Qoraqalpog’iston  Respublikasi  byudjeti,  viloyatlar  va  Toshkent  shahar 

mahalliy byudjetlari, tumanlar va shaharlar byudjetlari parametrlarini tasdiqlaydi; 

-  belgilangan  tartibda  moliya  yili  mobaynida  Qoraqalpog’iston  Respublikasi 

byudjeti, viloyatlar va Toshkent shahar mahalliy byudjetlari, tumanlar va shaharlar 

byudjetlari  parametrlariga  o’zgartirishlar  kiritish  to’g’risidagi  takliflarni  ko’rib 

chiqadi; 

-  Qoraqalpog’iston  Respublikasi  byudjeti,  viloyatlar  va  Toshkent  shahar 

mahalliy byudjetlari, tumanlar va shaharlar byudjetlarining tegishli davrdagi ijrosi 

to’g’risidagi hisobotlarni Qoraqalpog’iston Respublikasi Jo’qorg’i Kengesiga, xalq 

deputatlari  viloyatlar  va  Toshkent  shahar,  tumanlar  va  shaharlar  Kengashlariga 

tasdiqlash uchun taqdim etadi; 

-  Davlat  byudjeti  va  davlat  maqsadli  jamg’armalari  byudjetlariga  tushumlar 

to’liq va o’z vaqtida tushishi ustidan nazoratni tashkil etadi; 

                               

59

 

O’zbekiston Respublikasi Budjet Kodeksining 28-moddasi asosida

 

---

187 

 

- byudjet mablag’larining maqsadli sarflanishi ustidan nazoratni tashkil etadi; 

-  Qoraqalpog’iston  Respublikasi  respublika  byudjetining,  viloyatlar  viloyat 

byudjetlarining  va  Toshkent  shahri  shahar  byudjetining,  tumanlar  va  shaharlar 

byudjetlarining  qo’shimcha  manbalaridan  foydalanish  to’g’risida  qarorlar  qabul 

qiladi; 

-  Qoraqalpog’iston  Respublikasi  Vazirlar  Kengashi,  viloyatlar  va  Toshkent 

shahar  hokimlari  ushbu  moddaning  birinchi  qismida  ko’rsatilgan  vakolatlar  bilan 

bir  qatorda  tegishincha    Qoraqalpog’iston  Respublikasi  respublika  byudjetining, 

viloyatlar  viloyat  byudjetlari  va  Toshkent  shahri  shahar  byudjetining  zaxira 

jamg’armasi mablag’laridan foydalanish to’g’risida qarorlar qabul qiladi. 

Qoraqalpog’iston  Respublikasi  Vazirlar  Kengashi,  viloyatlar  va  Toshkent 

shahar,  tumanlar  va  shaharlar  hokimlari  qonun  hujjatlariga  muvofiq  byudjet 

sohasida boshqa vakolatlarni ham amalga oshirishi mumkinligi  Byudjet kodeksida 

belgilab qo’yilgan.