5. Moliya vazirligi G’aznachiligining tarkibi va tashkiliy tuzilishi
G’aznachilik tuzilmasi O’zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan
tasdiqlanadi. G’aznachilikni lavozimiga ko’ra O’zbekiston Respublikasi Moliya
vazirining o’rinbosari hisoblanadigan boshliq boshqaradi.
G’aznachilik boshlig’i O’zbekiston Respublikasi Prezidenti bilan kelishgan
holda, O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirining taqdimiga ko’ra Vazirlar
Mahkamasi tomonidan lavozimga tayinlanadi va lavozimdan ozod qilinadi.
G’aznachilik boshlig’i o’rinbosarlari G’aznachilik boshlig’ining taqdimiga
ko’ra O’zbekiston Respublikasi Moliya vaziri tomonidan lavozimga tayinlanadilar.
G’aznachilikning hududiy bo’linmalari boshliqlari O’zbekiston Respublikasi
Moliya vazirligi tomonidan belgilangan tartibda G’aznachilik boshlig’i taqdimiga
ko’ra O’zbekiston Respublikasi Moliya vaziri tomonidan lavozimga tayinlanadi va
lavozimdan ozod qilinadi.
G’aznachilikning hududiy bo’linmalari to’g’risidagi nizomlar O’zbekiston
Respublikasi moliya vaziri tomonidan tasdiqlanadi.
G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalari yagona markazlashtirilgan tizimni
tashkil qiladi hamda quyi boshliqlarning yuqori boshliqlarga va O’zbekiston
Respublikasi moliya vaziriga bo’ysunishi va hisobot berishi asosida faoliyat
ko’rsatadi.
G’aznachilik o’ziga berilgan vakolatlarga muvofiq o’z hududiy bo’linmalari
faoliyati ustidan tezkor boshqaruvni va nazoratni amalga oshiradi.
G’aznachilik O’zbekiston Respublikasi Moliya Vazirligi tarkibidagi davlat
ijroiya organi hisoblanadi. G’aznachilikning Qoraqalpog’iston Respublikasi
G’aznachilik Boshqarmasi, Toshkent shahar va viloyatlar Boshqarmasi, shahar va
tumanlarda G’aznachilik bo’linmalari kabi hududiy organlari faoliyat qiladi (3-
rasm).
133
G’aznachilikka O’zbekiston Respublikasi Moliya vaziri o’rinbosari,
O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tayinlangan Davlat
G’aznachisi rahbarlik qiladi. O’zbekiston Respublikasi Moliya Vazirligining
buyrug’iga muvofiq G’aznachilikning hududiy organlari tuziladi va tugatiladi.
G’aznachilik organlarining xarajatlarini moliyalashtirish respublika byudjetidan
amalga oshiriladi.
Bugungi kunga kelib G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalari shtatlari
shakllantirilgan bo’lib, markaziy G’aznachilikka 92 ta, G’aznachilik hududiy
bo’linmalariga 2261 ta, jami G’aznachilik tizimiga 2353 ta shtat birligi ajratilgan.
Lekin davlat byudjeti g’azna ijrosi bilan qamrab olinayotgan jarayonlarni hisobga
oladigan bo’lsak, g’aznachilik orqali byudjet daromadlari va xarajatlari ijrosi,
byudjetdan tashqari maqsadli jamg’armalarning daromad va xarajatlari ijrosi,
byudjet tashkilotlarining byudjetdan tashqari mablag’lari tushumi va sarfi ijrosi
amalga oshirilayotganligini, bu bilan bog’liq bo’lgan ish hajmining ortib
borayotganligini hisobga olib, G’aznachilik amaliyot boshqarmalari bo’linmalari
shtatlari sonini qayta ko’rib chiqish zarurligini e’tirof etish lozim.
G’aznachilikning tashkiliy tuzilmasi O’zbekiston Respublikasi Moliya
vazirligi G’aznachiligining Davlat byudjetining g’azna ijrosi bo’yicha amalga
oshiriladigan faoliyatiga to’g’ridan-to’g’ri bog’liq. Jumladan, O’zbekiston
Respublikasi Moliya vazirligi G’aznachiligi Markaziy apparati tuzilmasiga
shunday yirik boshqarmalardan biri “Amaliyot boshqarmasi”, “Metodologiya,
moliyaviy resurslar va hisoblarni boshqarish boshqarmasi” va “Davlat byudjetining
g’azna ijrosi tahlili va nazorati boshqarmasi” singari boshqarmalar kiradi. PQ-594-
son Qaror bilan shuningdek, G’aznachilik hududiy bo’linmalarining tashkiliy
tuzilishi ham tasdiqlangan.
Moliya
vazirligi
G’aznachiligi
to’g’risidagi
Nizomga
muvofiq,
G’aznachilikning hududiy bo’linmalari quyidagi ishlarni bajaradi:
byudjet tashkilotlari xodimlariga ish haqi va unga tenglashtirilgan
boshqa to’lovlar, shuningdek qonun hujjatlariga muvofiq byudjet tashkilotlari
134
tomonidan naqd pul mablag’lari bilan to’lanadigan boshqa to’lovlarni to’lash
uchun g’aznachilikning bank hisob raqamlariga mablag’lar o’tkazadi;
yuridik va jismoniy shaxslarning bank hisobraqamlariga sudning qarori
bo’yicha yagona g’aznachilik hisobraqamidan yoki g’aznachilikning boshqa
hisobraqamlaridan mablag’lar o’tkazadi, shuningdek qonun hujjatlarida nazarda
tutilgan tartibda davlat organlari yoki ushbu organlar mansabdor shaxslarining
noqonuniy xatti-harakatlari yoki harakatsizligi natijasida fuqarolarga yoki yuridik
shaxslarga etkazilgan zararni qoplash uchun mablag’lar o’tkazadi;
O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligiga har kunlik asosida
g’aznachilik hisobraqamlarida mablag’larning harakati to’g’risidagi axborotni
elektron shaklda taqdim etadi;
byudjetdan mablag’ oluvchilarga ular uchun g’aznachilikda yoki uning
hududiy bo’linmalarida ochilgan shaxsiy hisobraqamlaridan ko’chirmalar, ularning
xarajatlarini qoplashga byudjet mablag’lari o’tkazilganligini tasdiqlaydigan to’lov
hujjatlari va boshqa hujjatlarni taqdim etadi;
manbalar bo’yicha tegishli byudjetlar daromadlari tushumi hisobini
yuritadi;
moliya organlarining topshirig’i bo’yicha yuqori byudjetlarda nazarda
tutilgan rejali dotatsiyalar, subventsiyalar, byudjet ssudalari summasini va boshqa
to’lovlarni quyi byudjetlarning shaxsiy g’aznachilik hisobraqamlariga o’tkazadi;
byudjet tashkilotlari va buyurtmachilarning shartnomalari xarajatlar
smetasida ko’rsatilgan summalar doirasida va maqsadlarga muvofiq tuzilishi
ustidan qattiq nazorat qilish asosida shartnomalarni ro’yxatdan o’tkazadi;
byudjetdan mablag’ oluvchilar nomidan ro’yxatga olingan
shartnomalarda yoki boshqa hujjatlarda nazarda tutilgan summalar doirasida
tovarlarni
etkazib
beruvchilar
(ishlarni
bajaruvchilar,
xizmatlar
ko’rsatuvchilar)ning bevosita bank hisobraqamlariga to’lovlarni amalga oshiradi;
byudjet tashkilotlarini, jumladan, mudofaa va xavfsizlik tuzilmalarini
moliyalashtirishga yo’naltiriladigan byudjet mablag’laridan foydalanishni
135
maqbullashtirish yuzasidan monitoring olib boradi, bunda ular tomonidan
tuzilayotgan shartnomalarning sifati ta’minlanishini, ularning maqsadga
muvofiqligi va narx-navo echimini hamda qoidaga ko’ra, vositachilik
xizmatlaridan voz kechishni nazarda tutadi;
schyot-fakturalar va tovarlar etkazib berilishi (ishlar bajarilishi,
xizmatlar ko’rsatilishi) holatini tasdiqlaydigan boshqa hujjatlar asosida byudjet
mablag’i oluvchilarning moliyaviy majburiyatlari hisobini yuritadi va boshqa
ishlarni amalga oshiradi.
Bugungi kunda davlat byudjeti g’azna ijrosini tashkil etish borasidagi
Prezident qarorlarining ijrosi doirasida Osiyo taraqqiyot banki va boshqa xalqaro
moliya tashkilotlarining qarz mablag’larini jalb etgan holda davlat byudjetining
barcha daromadlarini yagona g’azna hisobraqamiga jamlash va undan xarajatlar
to’lovini amalga oshirish imkonini beruvchi davlat byudjeti g’azna ijrosining
yagona integratsiyalashgan axborot tizimini tashkil etish bo’yicha chora-tadbirlar
kompleksi ishlab chiqildi.
O’zbekiston aloqa va axborotlashtirish agentligi O’zbekiston Respublikasi
Markaziy banki bilan birgalikda belgilangan tartibda respublikaning barcha shahar
va tumanlarini qamrab olgan holda O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi
tizimining ma’lumotlar tarmog’ini tashkil etish uchun er usti raqamli aloqa
kanallarini berish choralari ko’rilmoqda.
Do'stlaringiz bilan baham: |