Maydon (fizikada) – fizikaning asosiy tushunchalaridan biri

1. 

Kuchli shubha, ehtimoldan uzoqlik. 

Bunday  ma’no  modal  fe’lni  inkor  shakli  +  perfect  infinitive,  continuous 

infinitive, yoki be bilan ifodalanadi. 

---

 

25 

He  can’t  be  working  at 

this time  

(uning 

ishlayotganligi 

mumkin emas...)  

He  can’t  have  seen  it  (u 

uni 

ko’rgan 

bo’lishi 

mumkin emas).  

He can’t be there. 

-  Bu  vaqtda  u  ishlamayotgan 

bo’lishi kerak. 

 

 

- 

U 

ko’rgan 

bo’lishi 

mumkinmas. 

-  U  u  yerda  bo’lgan  bo’lishi 

mumkin emas. 

 

Could  can  ning  o’rnida  kuchli  shubhani  ifodalash  uchun  qo’llaniladi. 

Shuning  uchun  ifoda  darajani  tasvirlashda  could  va  can  o’rtasida  farq  bor.  Could 

kuchliroq shubhani ifodalash uchun qo’llaniladi: 

 

 

 

 

 

 

 

2. 

Hayrat 

Can va could so’roq gaplarda qo’llanilganda , o’zbek tiliga  „nahotki“  deb 

tarjima qilinadi. 

- Can it be so late as all that? [15,37]  

- Nahotki kech bo’lgan bo’lsa?  

O’tgan zamondagi harakatni ifodalashda a perfect infinitive foydalanildi. 

- Could he have known her before? [15,37]  

-Nahotki u uni avval ham tanirdi?  

Can’t 

Couldn’t 

be so old. 

Juda qari 

 

 

Can’t 

Couldn’t 

 

 

be telling the truth 

 

 

Rost so’zlayotgan bo’lishi 

Can’t 

Couldn’t 

have told the truth. Rost so’zlagan 

---

 

26 

- Could he have been telling her the truth? [15,37]  

- Nahotki unga haqiqatni aytdi? 

- Can (could) he have let you down? [15,37] 

Nahotki  u sizni ketishizga ruxsat berdi? 

  Can hayratni ifodalashda inkor shaklda ishlatilmaydi. 

a) Qo’shma gaplar orqali: 

- Can if be that you haven’t seen him? [15,37]  

- Nahotki uni ko’rmadingiz?  

b) turli xil leksik vositalar orqali: 

- Can you have failed to see him? [15,37]  

- Nahotki uni ko’rolmadingiz?   

- Can you dislike the book? [15,37] 

- Nahotki ishbu kitob sizga yoqmasa?  

- Can nobody have seen him? [15,37] 

- Nahotki hechkim uni ko’rmadi?  

- Can he have never written that letter? [15,37] 

- Nahotki u sira hat yozmagan?  

3. O’pkalash.  

Kishi  nimanidir  bajarishi  yoki  ma’lum  bir  yo’lni  tutishi  kerak,  lekin 

bajarilmagan ish harakatni ifodalaydi. Bu holatda could shaklidan foydalaniladi. 

- You could at least have met me at the station, couldn’t you? [15,28] 

- Siz meni stansiyada kamida ikki marta ko’rdiz, shunday emasmi? 

Bu gada could bilan might ni almashtirib qo’llashimiz mumkin.