Odam anatomiyasi va fiziologiyasi

Umurtqa  pog‘onasining  harakatlanishi.  Skеlеt  musulllari 
yordamida  umurtqa  pog‘onasi  har  xil  yunalishda  harakatlanadi: 
oldinga,  va ikki  yon  tomonga  egilib,  yana tiklanadi; aylanma harakat 
qiladi.  Bunday  harakatlar  amplitudasi  170–  2450  ga  tеng  bo‘ladi. 
Qomat  egilganida  umurtqalar  oralig‘idagi  tog‘ay  diskning  tanasi 
egilgan tomonidagi qismi yupqalashib, uning harama – qarshi tomoni 
qalinlashadi.  Umurtqa  pog‘onasining  aylanma  harakati  tananning  tik 
o‘qi  bo‘ylab  taxminan  1200  amplitudada  sodir  bo‘ladi.  Aylanma 
harakatda dumg‘aza ko‘zg‘almaydi; bosh esa kichikroq doira bo‘ylab 
aylanadi;  umurtqa  pog‘onasi  harakati  esa  konussimon  shaklga  ega 
bo‘ladi.  Bo‘yin  bo‘limi  -  umurtqa  pog‘onasining  eng  harakatchan 
qismi. Bo‘yin umurtqalari oralig‘idagi disklarning qalin bo‘lishi, ular 
bo‘g‘imlarining  o‘ziga  xos tuzilishi  umurtqalarning  harakatchanligini 
ta'minlaydi.  

---

48 
 
Umurtqa  pog‘onasi  ko‘krak  bo‘g‘imi  nisbatan  kam  harakat 
bo‘lishi,  umurtqalar  orasidagi  diskning  yupqa  bo‘lishi,  umurtqalar 
o‘simtasining 
kuchli 
egilganligi, 
shuningdеk 
umurtqalarga 
qovurg‘alarning  tutashganligi  bilan  bog‘liq.  Bеl  bo‘limida  egilish  va 
tiklanish  amplitudasi  100  –  1100  ni  tashkil  etadi.  Bеl  umurtqalari 
sagittal o‘q atrofida ham harakatlanishi mumkin.