454 ehtiyot bo‘ling

Agar bolaning boshi chiqib bo‘lgandan so‘ng, yelkalari qisilib qolsa:

Bola yelkalari chiqishi uchun doya 

bola boshini ushlab uni asta past-

ga tushirishi mumkin.

So‘ngra bolaning ikkinchi yelkasi 

chiqishi uchun doya, bola boshi-

ni asta ko‘tarishi mumkin. 

Onaning o’zi qattiq kuchanishi kerak. 

---

Hammabop Tibbiyot Qo’llanmasi 2013

478

 

♦ Ona joyiga toza choyshab, sochiq yoki boshqa narsa soling. Ular 

ho‘l yoki kir bo‘lib ketganda tez almashtiring.

 

♦ Kindik tizimchasini kesish uchun yangi sterillangan lezviye yoki 

qaychi ishlating.

 

Ushbu davrda qorinni uqalash yoki bosish yaramaydi. To‘lg‘oqlar 

vaqtida, ona chuqur va sekin, to‘lg‘oqlar orasida esa odatdagiday nafas 

olsin. Bu og‘riqlarni pasaytiradi. Qattiq og‘riqlar normal hodisa bo‘lib, ular 

bolaning tug‘ilishiga yordam beradi.

TUG‘RUQNING IKKINCHI DAVRI 

 

Bunda bola tug‘iladi. Ba’zan bu qog‘onoq xaltasining yorilishidan 

boshlanadi. Odatda 2 - davr birinchisiga nisbatan osonroq kechadi va 

2 soatdan ortiq davom etmaydi. To‘lg‘oqlar davrida ona bor kuchi bilan 

kuchanadi. To‘lg‘oqlar orasida u juda charchagan va mudroq holatda bo‘li-

shi mumkin. Bu normaldir.

 

 

Tug‘ish uchun ona chuqur nafas olib, ichini yurgizayotgandek, 

qorin muskullarini taranglab, qattiq kuchanishi kerak. Agar bola, qog‘onoq 

xaltasi yorilishidan so‘ng asta kela boshlasa, ona quyida ko‘rsatilganidek 

hollarda tizzalarini bukib olishi mumkin.

 

Onaning jinsiy yorig‘i ochilib, bolaning boshi ko‘rina boshlangunga 

qadar, shifokor bolaning tug‘ilishiga tayyor bo‘lishi kerak. Ushbu paytda 

ona bolaning boshi sekinlik bilan chiqib kelishi uchun qattiq kuchan-

masligi kerak, shunda onaning oralig‘i yirtilib ketmaydigan bo‘ladi (bataf-

sil ma’lumotga ega bo‘lish uchun 491-betga qarang).

o‘tirib

biror narsaga

suyanib

tizzalab

yoki yotib

Hammabop Tibbiyot Qo’llanmasi 2013