Barqaror holatda iste'mol
Iqtisodiyotda ishlab chiqarish
iste'mol yoki investitsiya uchun
foydalaniladi. Borqaror holatda
investitsiya eskirishga teng.
Shuning uchun, barqaror holatda
iste'mol ishlab chiqarish f(k *) va
eskirish dk* o’rtasida turli xil
bo’ladi. Barqaror holatda iste'mol
Oltin qoida barqaror holatida eng
baland nuqtasiga erishadi. Oltin
qoidada kapital darajasi k* va Oltin
qoidada iste’mol darajasi
belgilangan bo'ladi.
Barqarorn holatda ishchi
boshiga kapital, k *
RASM 12. 6
155
MPK -
Kapitalning oltin qoidasi eskirish darajasida kapital ishlab chiqarishning
marjianal mahsulotidir.
Boshqacha biroz ko`rinishda kapitalni barqaror hajmi k* va kapitalning
kuchayishi k*+1 bozor siyosati iqtisodiyotda faraz qiladi. Asosiy kapitalga qadar
qo`shimcha ishlab chiqarish hajmini oshishi f(k*+1)-f(k*), kapitalning marjinal
mahsuloti deyiladi MPK. Shunday qilib kapital istemoli qo`shimcha birligi tasiri
aniq eskirish hajmi d da MPK bo`ladi. Shuning uchun istemolda kapitalning asosiy
qo`shimcha darajasini MPK-d deymiz. Agar MPK-d>0 bo`lsa istemolni
kuchayishini kapital ortishini ko`ramiz shuning uchun k* oltin qoidadan past
bo`ladi. Agar MPK-d<0 bo`lsa istemolni pasayishi kapitalni ko`tarilishin
tamonlaydi shuning uchun k* oltin qoida darajasidan yuqori bo`ladi. Shunday
qilib quyidagi holat oltin qoidani tasvirlaydi.
MPK - d =0.
Kapitalni oltin qoida darajasida kapitalni marjinal mahsulotida asosiy
eskirish MPK-d tenglamasi nol bo`ladi. Ko`rib turganimizdek bozor siyosati
iqtisodiyot uchun asosiy kapitalni oltin qoidasini topishni taqazo etadi.
11
Iqtisodiyot
avtomatik
ravishda
oltin
qoidani
barqaror
harkatlanmasligini yodda tuting. Biz ayniqsa asosiy kapital holatini oltin qoida
sifatida hohlaganimizda aniq saqlash darajasiga muxtojmiz va uni qo`llab
quvvatlaymiz. 12-7 rasmda barqaror holatni ko`rsatadi agar kapital darajasining
oltin qoidasi ishlab chiqarsih jarayonida tejash darajasini belgilaydi. Aagar
saqlash darajasi rasmda foydalangandan baladnroq bo`lsa asosiy kapitalni
barqaror holati juda yuqori bo`ladi. Agar saqlash darajasi oziroq bo`lsa asosiy
kapital barqaror holati juda past bo`ladi.
11
Matematik eslatma: Oltin qoida holati uchun yana bir usuldan hisoblashda bir oz foydalanadi.
Qaytadan nomlab c* = f(k*) - dk*eslang. c* eng yuqori darajada k* topish uchun, farqini topishda
dc*/dk* = f′(k*) – d va hosilasi nolga teng bo’ladi. f '(k *) kapitalning marginalmahsuloti ekanini qayd
etib, biz matnda Oltin qoida holatiga erishamiz.
156
Boshqa sababi esa istemolning barqaror holati oltin qoida barqaror
holatiga qaraganda pastroq bo`ladi.
0>Do'stlaringiz bilan baham: |