Ўзбекистон республикаси халқ таълими вазирлиги низомий номидаги тошкент давлат педагогика

биринчидан ўқишни, иккинчидан ўқитишни, яъни ўқишни ва шу билан бирга 
уни назорат қилиш ҳамда тузатиш тадбирларини ўз ичига олади. 
Таълим бериш – таълим олувчининг интеллектуал салоҳиятини 
юксалтиришга қаратилган педагогик фаолияти бўлиб, инсоннинг ақлий 

---

38 
фаолиятини 
ривожлантириш 
жараёнидир. 
Таълим 
бериш 
таълим 
олувчиларнинг ўқиш – ўқитиш жараёнининг мазмун – моҳиятини онгли 
равишда англаб етишлари орқали амалга оширилади. 
Таълим-билим бериш, кўникма ва малака ҳосил қилиш жараёни, 
кишини ҳаётга ҳамда меҳнатга тайёрлашнинг асосий воситаси. Таълим ва 
тарбия узвий боғлиқ бўлиб, маълумот уларнинг натижасидир. 
Ишлаб чиқариш нуқтаи назардан олиб қараганда жараён - объектга 
мақсадга мувофиқ таъсир этиб, унинг ҳолати, хусусияти, шакли кабиларни 
ўзгартиришни англатади. Агар таълим-тарбия педагогик қонуниятларга 
асосланишини ҳисобга олсак, таълим-тарбия жараёни- таълим олувчилар 
ҳис-туйғулари, онги, характери кабиларга мақсадга мувофиқ таъсир этиб, 
уларда билим, кўникма, малака ва шахсий фазилатлар шакллантириш 
тизими эканлиги келиб чиқади.
Зикр этилганларга кўра таълим-тарбия жараёни қуйидаги саволларга 
жавоб беради (2-чизма): 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
2-чизма. Таълим-тарбия жараёнининг таркибий қисмлари 
Таълим-тарбиямақсадлари 
Таълим-тарбия
мазмуни 
Таълим-тарбия ишини ташкил 
этиш шакллари 
Таълим-тарбиявоситалари 
Таълим-тарбиянатижалари 
Кимларни ўқитиш ва 
кимлар ўқитиши керак? 
 
Нимани 
ўқитиш керак?