Toshkent davlat yuridik instituti fuqarolik huquqi

5.3.  S h a r tn o m a n in g   bekor  b o'lish i

Korxonalarni  ijaraga  berish  shartnomasi  odatda  shartnom a  m uddati 

tugagandan so'ng ijaraga olingan mol-mulk ijaraga beruvchiga qaytarilishi 

bilan  bekor  bo'ladi.

B a’zi  hollarda  korxona  ijarasi  shartnom asi  m uddatidan  avval  ham  

bekor  qilinishi  mumkin.  Shartnom aning  b u nday  bekor  qilinishi  ijaraga

www.ziyouz.com kutubxonasi

---

beruvchining  ham ,  ijaraga  oluvchining  ham   tashabbusi  bilan  bo‘lishi 

m um kin.  F K ning  552-m oddasida  k o 'rsatilgan idek  ijara  sh artn o m asi 

ijaraga  oluvchining  talabi  bilan  quyidagi  hollarda  m u d d atid an   avval 

bekor  qilinadi:

agar ijaraga beruvchi mol-mulkni foydalanish uchun ijaraga oluvchiga 

berm asa yoxud mol-mulkning vazifasiga muvofiq foydalanishiga to'sqinlik 

qilsa;

ijaraga  beruvchi  shartnom ada  belgilangan  m u d datlarda,  agarda 

shartnom ada  m u d d at  belgilangan  bo ‘lmasa,  m aqbul  m u d d atlard a  o'z 

zimmasidagi  mol-mulkni  kapital  ta ’m irlash  vazifasini  bajarm asa;

ijaraga  oluvchi  jav o b g ar  b o 'lm a g a n   h o latla r  tu fay li  m ol-m ulk  

foydalanishga  yaroqsiz  bo'lib  qolsa.

Shartnom a ijaraga beruvchining tashabbusi bilan ham  bekor qilinishi 

m umkin.  FK ning  551-moddasida  k o 'rsatilg an idek   sh artn o m a  ijaraga 

b e ru v c h in in g   ta s h a b b u s i  bilan   q u y id a g i  h o lla rd a   su d   to m o n id a n  

m uddatidan  oldin  bekor  qilinishi  mumkin,  agar  ijaraga  oluvchi:

ijara beruvchining yozma ogohlantirishiga qaram asdan m ol-m ulkdan 

shartnom a  shartlarin i  yoki  m ol-m ulkning  vazifalarini  jiddiy  ravishda 

buzgan  yoxud  bir  necha  m arta  buzgan  holda  foydalansa; 

mol-mulkni  jiddiy  yomonlashtirsa;

shartnom ada  belgilangan  to'lov  m uddatini  ketm a-ket  buzib,  mol- 

m ulkdan  foydalanganlik  uchun  haq  to'lamasa;

qonun  hujjatlariga  yoki  shartnom aga  m uvofiq  kapital  t a ’m irlash 

ishlarini bajarish  ijaraga oluvchi  zimmasidagi m ajburiyat bo'lgan hollarda 

shartnom ada  belgilangan  m uddatlarda,  shartnom ada  b unday  m u d d at 

b elgilan g an  b o 'lm a sa ,  m aq b ul  m u d d a tla r d a   m o l-m u lk d a n   k a p ita l 

ta ’mirlashni  am alga  oshirmasa.

Ijaraga  beruvchi  ijaraga  oluvchini  yozma  ravishda  ogohlantirgandan 

va  unga  o'z  m ajb u riy atlarin i  b ajarish   uch u n   im koniyat  b e rg an id an  

keyingina shartnom a  m uddatidan oldin bekor etilishini talab qilishga haqli.